________________
३७६
ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे
इच, बोध्यम्, राजगृहस्य नगरस्य 'अन्नेसिं च बहूण' अन्येषां च बहूनां गामा गरनगर • जाव सन्निवेसाणं' ग्रामाकर-नगर- खेट - कर्वट - द्रोणमुख-मडम्ब - पत्तन-संबाधसन्निवेशानाम् इति यावच्छब्देन बोध्यते, तन्त्र - ग्रामः = सामान्यजनवसति, आकरः = स्वर्णादिखनिः, नगरं = करवर्जितं, खेटं=धूलीमाकारयुक्तं, कर्ट = कुत्सितनगरं द्रोणमुखं जलस्थलमार्ग युक्त नगरं = जलस्थलमार्गाभ्यां वस्तु समानीयते यत्र तद् द्रोणमुखमित्यर्थः, मडम्बः - ग्रामविशेषः यस्य चतुर्दिक्षु योजनेपर्यन्तं ग्रामो नास्ति स मडम्बः, पत्तनं = समस्तवस्तु प्राप्तिस्थानम्, सि चं बहू णं गामागरनगर जाव सन्निवेसाणं आहेवच्चं जाव निहराहिन्ति कट्टु जय जय सदं परंजंति ) मनुष्यों के बीच में भरत राजा की तरह देवां में इन्द्र की तरह तारों में चन्द्र की तरह असुरों में चमर की तरह, नागां में धरणेन्द्र की तरह, तुम राजगृह नगर का तथा अन्य बहुत से ग्राम आकर, नगर, खेट, कर्बेट, द्रोण, मुख, मडम्ब, पत्तन, संबाध का आधिपत्य, पुरोवर्तित्व, स्वामित्व, भर्तृत्व, महत्तरकत्व और आज्ञेश्वर सेनापतित्व अन्य नियुक्त पुरुषों द्वारा करवाते हुए तथा प्रजाजनों की स्वयं रक्षा करते हुए जयवंता वर्तो, इस प्रकार उन गणनाय कादिकोने उसे जयविजय शब्दों द्वारा बधाई दी । सामान्य जनों का निवास स्थान जिसमे होता है वह ग्राम, स्वर्ण आदि की खानों का नाम आकर, अठारह प्रकार के टेक्स से जो रहित होता है वह नगर जिस में धूली का कोट होता है वह खेट, उबड़ खाबड जमीन वाला जे कुत्सित गांव होता है वह कर्वट, जिसकी चारो दिशाओं में नगरस्स अण्णेसिं चं बहूणं गामागरनगर जाव सन्निवेसाणं आहेवच्चं जाव विहराहित्ति क जय जय स पउंजंति ) भाणुसोभां भक्त राजनी भेस, દેવતાઓમાં ઈન્દ્રની જેમ, તારાઓમાં ચન્દ્રની જેમ, અસુરામાં ચમરની જેમ, નાગોમાં ધરણેન્દ્રની જેમ તમે રાજગૃહ નગર તેમ જ બીજા ઘણા ગ્રામ, આકર, નગર, ખેર, ऊँटि, द्रोगुभुख, भडभञ, पत्तन, संभाधनो आधिपत्य, युरोवर्तित्व, स्वामित्व, ભર્તૃત્વ, મહત્તરકત્વ અને આજ્ઞેશ્વર સેનાપતિત્વ ખીજા માણસો દ્વારા કરાવતાં તેમજ પ્રજાજનેાની જાતે રક્ષા કરતાં વિજયી થાએ, આ રીતે ગણનાયક વગેરે માણુસેાએ જ મેઘકુમારને જય વિજય શબ્દો દ્વારા વધાવ્યા. સાધારણ માણસાના નિવાસ સ્થાનને ગ્રામ સુવણુ વગેરેની ખાણાનુ' નામ આકર, અઢાર જાતના કર (ટેકસ) થી રહિત જે હાય છે તે નગર, જેને ચારે ખાજુ માટીના કોટ હોય છે તે ખેટ, ખરબચડી ઉંચી નીચી જમીનવાળું જે કુત્સિત ગામ હાય છે, તે કટ, ચારે તરફ એક એક ચેાજન સુધી જેની પાસે બીજું કાઈ ગામ ન હોય તે મડંખ કહેવાય
ु
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્ર ઃ ૦૧
