________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०४० अ. श. ३ नीललेश्य संज्ञिमहायुग्मशतम्
६५५
उपरितनपरतटे दशसागरोपमाणि चल्योपमस्या संख्येयभागाधिकान्यायुः सम्भafa नीलेश्या च तत्र स्यादत उक्तम् 'उक्कोसेणं' इत्यादि, यदिह पूर्वभवस्यान्तिमान्तर्मुहूर्त्त तत्पल्योपमस्यासंख्येयभागे एव सन्निवेश्य प्रकृष्टमिति न भेदेन कथितमिति भावः । एवं ठिईए वि' एवं भवस्थितिकाळवदेव स्थितावपि ज्ञातव्यम् । इति । एवं तिसु उद्देसएस' एवं त्रिष्वपि प्रथमतृतीयपञ्चमे प्रदेशक त्रयेषु नवरमित्यादिना कथितं वैलक्षण्यं ज्ञातव्यम् । 'सेसं नवरमित्यादिना यद्वैलक्ष्यं दर्शितं तदतिरिक्त सर्व प्रथम शतव देव ज्ञातव्यम्, इहापि एकादश देशकाः ख्यात वें भाग अधिक दश सागरोपम का है । यह उत्कृष्ट हाल पांचवीं धूमप्रभा नरक पृथिवी के ऊपर के प्रतर की अपेक्षा से कहा गया है । क्यों कि यहां पर उत्कृष्ट आयु पल्योपम के असंख्यात वें भाग से अधिक दश सागरोपम की है वहां नीवलेश्या है। यहां जो पूर्व भव का अन्तिम अन्तर्मुहूर्त्त गणना में नहीं आया है उसका कारण उसका पल्योपम के असंख्यात वें भाग में समाविष्ट कर लेना है । 'एवं ठिई ए वि' अवस्थान काल के जैसी ही भवस्थिति यहां है । 'एवं तिसु उद्देसएस' 'नवरम्' पद से जो अवस्थान काल में एवं भवस्थिति में यह भिन्नता कृष्ण लेइपाशत की अपेक्षा प्रकट की गई है सो ऐसी ही भिन्नता इनकी प्रथम तृतीय और पञ्चम इन तीन उद्देशकों में भी जाननी चाहिये । 'सेस त 'चेव' बाकी का और सब कथन प्रथम शत के हो जैसा है। यहां पर भी पूर्व के जैसे ११ उद्देशक हैं और इन
ઉત્કૃષ્ટકાળ પાંચમી ધૂમપ્રભા નરક પૃથ્વીના ઉપરના પ્રતરની અપેક્ષાથી કહેલ છે. કેમ કે ત્યાં ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગથી વધારે દશ સાગરેપનું છે. ત્યાં નીલલેસ્યા છે. અહિયાં જે પુત્ર ભવનું છેલ્લુ તસુ હત ગણનામાં આવેલ નથી. તેનું કારણ તેના પયેાપમના અન્ન ખ્યાતમા ભાગમાં સમાવેશ કરી લેવાનુ છે.
'एव' ठिईए वि' व्यवस्थान अजमां उद्या प्रमाधेनु न अवस्थितितुं अथन उडेल छे 'एव' तिसु उद्देसएसु' 'नवरम्' पहथी ने व्यवस्थान ठाणमा भने ભવસ્થિતિમાં આ ભિન્નપણુ કુષ્ણુલેશ્વા શતકની અપેક્ષાથી પ્રગટ કરેલ છે. અને એજ પ્રમાનુ ભિન્નપણુ તેના પહેલા, ત્રીજા, અને પાંચમા આ ત્રણુ उद्देशाभां षष्षु समन्न्वु सेस तं चेव' माडी जी सधनु उथन पडेला શતકના કથન પ્રમાણે જ છે. અહિયાં પણ પહેલા પ્રમાણે ૧૧ અગિયાર ઉદેશાએ છે. અને તે બધામાં આલાપકાના પ્રકાર પણ પહેલા કહ્યા પ્રમાણેના જ છે,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭