________________
५४४
भगवतीसत्रे
अथ द्वितीयोदेशकः प्रारभ्यते
मूलम् - पढमसमय कडजुम्मकडजुम्म एगिंदिया णं भंते! कओ उदवज्जति ? गोयमा ! तहेव एवं जहेव पढमो उद्देसओ तहेव सोलसखुत्तो बितिओ वि भाणियव्वो तहेव सव्वं । नवरं इमाणि दस नाणत्ताणि ओगाहणा, जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेजइभागं उक्कोसेण वि अंगुलस्त असंखेजइभागं १ | आउकम्मस नो बंधगा अबंधगा २ । आउयस्स नो उदीरगा अणुदीरगा३ । नो उस्सासगा नो निस्लासगा नो उस्सास निस्सासगा४ । सत्तविहबंधगा नो अट्ठविहबंधगा ५ । ते णं भंते ! पढमसमय कडजुम्म कडजुम्म एगिंदिय त्ति कालओ केवच्चिरं होंति ? गोयमा ! एकं समयं ६ । एवं ठिईए वि ७ । समुग्धाया आदिल्ला दोन्नि ८ । समोहया न पुच्छिज्जंति ९ । उव्वट्टणा न पुच्छि - ज १० । सेसं तहेव सव्वं निरवसेसं । सोलससु वि गमएसु जाव अर्णतखुतो । सेवं भंते! सेनं भंते ! ति ॥ सू० १॥
1
छाया -- प्रथमसमय कृतयुग्म कृतयुग्मैकेन्द्रियाः खलु भदन्त ! कुत उत्प यन्ते ? मौत । तथैव एवं यथैव प्रथम उद्देशक स्तथैव षोडशकृत्वो द्वितीयो ऽपि भणितव्यः तथैवं सर्वम् । नवर मिश्रानि दश नानास्वानि अवगाहना जघन्येन गुलस्यासंख्येयभागम् उत्कर्षेणापि अंगुलस्यासंख्येयभागम् १ आयुष्क कर्मणो नो बन्धकाः, अवन्धकाः २ आयुष्कस्य नो उदीरकाः अनुदीरकाः ३ । 'नो उच्छवासकाः नो निःश्वासकाः नो उच्छवासनिःश्वासकाः ४ । सप्तविधPost: नो अष्टवन्धकाः ५ । ते खलु भदन्त ! प्रथमसमयकृतयुग्मकृतयुग्मै केन्द्रिया इति काला कियच्चिरं भवन्ति ? गौतम ! एकं समयम् ६ । एवं स्थितावपि ७ । समुद्घातावाद्यौ द्वौ ८ । समरहता न पृच्छयन्ते ९ । उद्वर्तना न पृच्छन् ? | शेषं तथैव सर्वे निरवशेषम् । षोडशस्वपि गमकेषु यावदनन्त कृत्वः । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू० १ ॥
टीका - ' पढमसमयकडजुम्मकडजुम्म एगिंदिया णं भंते !' प्रथमसमय कृतयुग्म कृतयुग्मैकेन्द्रियाः खलु मदन्त ! एकेन्द्रियत्वेनोत्पत्तौ प्रथमः समयो
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭