________________
५१६
भगवती सूत्रे
कृतयुग्म कृतयुग्मराशियमाणा एकेन्द्रिया एकसमयेन एकस्मिन् समये कियन्तः कियत्संख्यका उत्पद्यन्ते ? इति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा हे गौतम ! 'सोलस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अनंता वा, उवरज्जंति' षोडश वा संख्याता वा असंख्याता वा अनन्ता वा उत्पद्यन्ते, अनन्ता इति वनस्पत्यपेक्षया इति । 'ते णं भंते ! जीवा समए समए पुच्छा' ते खलु भदन्त ! जीवाः समये समये अपयमाणः कियता कालेनापहियन्ते इति प्रश्नः पृच्छया संगृह्यते । भगवानाह - 'गोमा' हे गौतम ! 'ते णं अनंता समए समए अवहीरमाणा अवहीरमाणा' ते खलु अनन्ताः समये समये एकैकमाश्रित्य अपहियमाणाः अपहियमाणा 'अनंताहिं उस्सप्पिणीयोसप्पिणीहि अवहीरंति' अनन्ताभिरुत्सर्पिण्यव - भंते ! जीवा एगसमएण केवइया उववज्जंति' हे भदन्त ! वे कृतयुग्म कृतयुग्म राशि प्रमाण रूप एकेन्द्रिय जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोयमा ! सोलसवा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अणता वा जववज्जंति' हे गौतम! वे एक समय में सोलह अथवा संख्यात अथवा असंख्यात अथवा अनन्त उत्पन्न होते हैं' 'अनन्त उत्पन्न होते हैं' ऐसा जो कहा गया है वह वनस्पतिकायिक जीवों की अपेक्षा से कहा गया है । 'ते णं' भते । जीवा समए समए पुच्छा' हे भदन्त ! वे अनन्त जीव यदि एक एक समय में अपहृत किये जावें (निकाले जाये) तो कितने काल में वे खाली हो सकते हैं? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं 'गोयमा ! तेणं अनंता, समए २ अवहीरमाणा अवहीरमाणा अनंता उसपीओसप्पिणीहिं अवहीरंति' हे गौतम! वे अनन्त,
समरणं केवइया उववज्जंति' से लगवन् ते युग्म कृतयुग्मराशि प्रभाशु વાળા એકેન્દ્રિય જીવે એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના उत्तरमां अलुश्री गौतमस्वामीने! छे है - 'गीयमा ! खोलस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अनंता वा उववज्जंति' हे गौतम । तेो मे सभयभां सोज અથવા સખ્યાત અથવા અસખ્યાત અથવા અનંત ઉત્પન્ન થાય છે. અને ત ઉત્પન્ન થાય છે.' એ પ્રમાણે જે કહેવામાં આવેલ છે. તે વનસ્પતિકાયિક જીવાની अपेक्षाथी !डेवामां आवे छे. 'ते णं' भ'ते ! जीवा समए समए पुच्छा' हे भगवन् ते અનંત જીવ જો એક એક સમયમાં અપહૃત કરવામાં આવે (બહારકાઢાડવામાં) આવે તે કેટલા સમયમાં તેઓ ખાલી થઈ શકે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अलुश्री छे हैं- 'गोयमा ! तेणं अनंता समए २ अवहीरमाणा अवहीरमाणा अनंताहिं उस्सप्पिणीओसप्पिणिहिं अवहीर ति' हे गौतम! तेथेो मे भेड
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭