________________
-
-
प्रमेयवन्द्रिका टीका २०३३ उ.१२०१ एकेन्द्रियजीवनिरूपणम् २७ भवन्तीति ज्ञातव्यम् । 'एवं एएणं कमेणं जाव-बायरवणस्सइकाइयाणं पज्जत्तगाणं ति' एवम्-एतेन क्रमेण पृथिवीकायिकप्रकरणकथितषकारेण यावद् बादरबनस्पतिकायिकानां पर्याप्तकानामिति । अत्र यावत्पदेन अपर्याप्त पर्याप्त भेद युक्त सूक्ष्मवादराऽकायिकानाम् अपर्याप्तपर्याप्तभेदयुक्तभूक्ष्मवादरतेजस्कायिकानाम अपर्याप्तपर्याप्त भेद भिन्न सूक्ष्मवादरवायुकायिकानाम् अपर्याप्त सूक्ष्मवनस्पतिकायिकानां च संग्रहो भवति । पर्याप्तबादरवनस्पतिकायिकाः सूत्रे एवं गृहीताः ।
अथ कर्मप्रकृतिबन्धविषये सूत्रमाह-'अपज्जत्त' इत्यादि । 'अपज्जत्त सुहुम फुटवीकाइयाणं भंते !' अपर्याप्तसूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवाः खलु भदन्त ! 'कइ. कम्मपगडीओ बंधंति' कति प्रकारकाः कर्म प्रकृती बंधनन्ति । कियत्संख्यकानां कर्मप्रकृतिनां बन्धका इमे भवन्तीति प्रश्नः। भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'सत्तविहबंधगावि अट्ठविहबंधगाबि' सप्तविध-सप्तमकारक कर्मप्रकृतीनां बन्धका अपि-अपर्याप्त-सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवा भवन्ति । तथा. ऽष्टप्रकारक कर्मप्रकृतीनां बन्धका अपीमें भवन्तीति । जाव बायर वणस्सइकाइयाण पज्जत्तगाणत्ति' इसी क्रम से यावत् पर्याप्त बादर वनस्पतिकायिक तक जानना चाहिये । यहां यावत् शब्द से अपर्याप्त पर्याप्त भेद युक्त सूक्ष्म बादर अपकायिकों का, अपर्याप्त पर्याप्त भेद युक्त सूक्ष्म बोदर तेजस्कायिकों का अपर्याप्त पर्याप्तभेद युक्त सूक्ष्म बादर वायुकायिकों का और अपर्याप्त सूक्ष्मवनस्पतिकायिको का संग्रह हुआ है। पर्याप्त बादर वनस्पतिकायिकों सूत्र में ही आ गया है।
अब आठ कर्मप्रकृतियो के बन्ध के विषय में सूत्र कहते है-'अपजत इत्यादि 'अपज्जत्त सुहमपुढवीकाश्याणं भंते ! कह कम्मपगडीओ बंधंति' हैं भदन्त ! अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिक जीव कितनी कर्मप्रकृतियों का बन्ध करते हैं ? 'गोयमा! सत्तविह बंधगा वि अविहबंधगा वि
'एवं एएणं कमेण जाव बायरवणस्सइकाइयाण पजत्तगाणं ति' मास ક્રમથી યાવત્ શબ્દથી પર્યાપ્તક બાદર વનસ્પતિકાયિકના કથન સુધી સમજવું. અહિયાં યાવત શબદથી પર્યાપ્ત, અપર્યાપ્ત, ભેદ યુક્ત સૂક્ષ્મ બાદર અષ્કાયિકો અપર્યાપ્તપર્યાપ્તક ભેટ યુક્ત સૂક્ષ્મ બાદર તેજયિને અપર્યાપ્તપર્યાપ્ત ભેટવાળા સૂમ બાદર વાયુકાયિકાને અને અપર્યાપ્ત સૂમ વનસ્પતિકાયિકને સંગ્રહ થયા છે. પર્યાપ્ત બાદર વનસ્પતિકાયિકોનું કથન તો સૂત્રમાંજ કર્યું છે
_ 'अपज्जत्तसुहुमपुढवीकाइयाण भते! कः कम्मपगडी पो बंधति' के ભગવન અપર્યાપ્તક સૂમ પૃથ્વીકાયિક જીવ કેટલી કમ પ્રકૃતિને બંધ अरेछ १ मा प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री ४३-'गोयमा ! सत्तविहबंधगा वि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
