________________
-
PRE ३० . ० १ ० ३ प्रतिशेषादिस्वरूपनिरूपणम् ६५ वक्तव्यम् यावत्-प्रतिपन्नो भवति इत्यन्तम् , तथाचायमर्थ:-जम्बूद्वीपे मन्दराचलस्य पूर्वपश्चिमभागे वर्षाकालारम्भसमयाद् अव्यवहितपूर्वसमये एव दक्षिणोत्तर भागे वर्षाकालारम्भः सम्पद्यते इत्युत्तरम् यावत्करणात् पूर्वपक्षोक्तावशिष्टभागः संग्राह्यः । ' एवं जहा समएणं ' एवम् उपर्युक्तरीत्या यथासमयेन समयमधिकृत्य 'अभिलावो भणिओ' अभिलापः आलापकः भणितः कथितः 'वासाणं' वर्षाणाम् , ' तहा' तथा ' आवलियाए वि' आवलिकयाऽपि ‘भाणियब्बो' भणितव्यः, आवलिका च असंख्यातसमयात्मकरूपा बोध्या तदमिलापश्चैवम् 'जयाणं भंते ! जंबुद्दीधे दीवे दाहिणडे वासाणं पढमा आवलिआ पडिवज्जइ, तयाणे उत्तरड़े वि, जयाणं उत्तरड़े वासाणं पढमा आवलिआ पडिवज्जइ, तयाणं जंबुद्दीवे यह अर्थ होता है कि ज बृद्धीप में, मन्दराचल के पूर्व पश्चिमभाग में, व. र्षाकाल के आरंभ समय से अव्यवहितपूर्व समय में ही दक्षिणोत्तर. भाग में वर्षाकाल का आरंभ हो जाता है। यहां यावत् शब्द से पूर्व पक्ष में कहा गया अवशिष्ट भाग ग्रहण किया गया है।
(एवं जहा समएणं अभिलायो भणिओ वासाणं, तहा आवलियाए वि भाणियन्वो) जैसा समय को लेकर उपर्युक्त पद्धति के अनुसार अभिलाप-आलापक कहा गया है वर्षा को, उसी प्रकार से आवलिका को लेकर भी वर्षासंबंधी आलापक कह लेना चाहिये-असंख्यात समयों की एक आवलिका होती है-इस का अभिलाप इस प्रकार से होता है(जया णं भंते ! जंघुद्दीवे दीवे दाहिजड़े वासाणं पढमा आवलिया पडिवज्जह, तया णं उत्तरडे वि, जया णं उत्तरड्ढे वासाणं पढमा आवलिया पडिवज्जइ, तया ण जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पुरथिमपच्चत्थिપાઠ ગ્રહણ કરે. સમસ્ત ઉત્તર સૂત્ર ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે–જબૂદ્વીપમાં મેરુ પર્વતના પૂર્વ અને પશ્ચિમ ભાગમાં વર્ષાકાળને જે પ્રથમ હોય છે, એજ પ્રથમ સમયે દક્ષિણાર્ધ અને ઉત્તરાર્ધમાં પણ વર્ષાને પ્રારંભ થતો હોય છે. तेभन वर्षाना प्रार' समयमा मत२ नथी "एवं जहा समए ण अभिलावो भणिओ वासाण, तहा आवलियाए वि. भाणियव्यो ) समयनी अपेक्षा વર્ષાકાળનો જે આલાપક (પ્રશ્નોત્તરે) ઉપર આપવામાં આવ્યા છે, એ અવલિકાની અપેક્ષાએ પણ વર્ષાકળ વિષયક આલાપક કહે જોઈએ. અસંખ્યાત સમયની એક આવલિકા થાય છે. આવલિકાની અપેક્ષાએ આ પ્રમાણે माता५४ मनशे-( जयाण भते ! जंबुद्दीवे दीवे दाहिणड्ढे वासीण पढमा आवलिया पडिवज्जइ, तर ण उत्तर डुढे वि, जयाण उत्तरड्ढे वासाण पढमा आवलि
શ્રી ભગવતી સૂત્રઃ ૪
