________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० ०५ ० ७ सू० ७ पुद्गलस्वरूपनिरूपणम् ५९१ __ ततः खलु स नारदपुत्रः अनगारः निर्ग्रन्थीपुत्रम् अनगारं एवमवादीत् द्रव्या. देशेनापि मे आर्य ! सर्व पुद्गलाः सार्धाः समध्याः, सपदेशाः, नो अनर्धाः, अमध्याः, अप्रदेशा, क्षेत्रादेशेनापि, कालादेशेनापि, भावादेशे नापि, एवमेव । ततः खलु स निर्ग्रन्थीपुत्रः अनगारः नारदपुत्रम् अनगारम् एवम् अवादीत्-यदि खलु हे आर्य ! द्रव्यादेशेन सर्वपुद्गलाः सार्धः, समध्याः, सप्रदेशाः, नो अनर्धा, अमध्याः, हैं ? अथवा-काल को अपेक्षा लेकर हे आर्य ! आप ऐसा पूर्वोक्त रूप से कहते हैं ? या भाव की अपेक्षा से ऐसा आप पूर्वोक्तरूप से कहते हैं ? (तएणं से नारयपुत्ते अणगारे नियंठिपुतं अणगारं एवं वघासी) इस प्रकार सुनकर नारदपुत्र अनगार ने निर्ग्रन्थीपुत्र अनागार से ऐप्ता कहा -(व्वादेसेणं वि मे अज्जो ! सव्वपुग्गला स अट्टा, समझा, सपएसा, णो अणडा, अमज्झा अपएसा खेत्तादेसेण वि, भावादेसेण वि एवंचेव) हे आर्य ! हमारी मान्यता के अनुसार द्रव्य की अपेक्षा से भी, समस्त पुद्गल अर्धभाग सहित हैं, मध्यभाग सहित हैं, प्रदेश सहित हैं, अर्धभाग, मध्यभाग और प्रदेश से रहित नहीं हैं। इसी प्रकार से वे समस्त पुद्गलक्षेत्र की अपेक्षा से भी हैं, काल की अपेक्षा से भी हैं, और भाव को अपेक्षा से भी हैं । (तएणं से नियंठिपुत्ते अणगारे नारयपुत्तं अणणारं एवं वयासी-जइणं हे अजो! दव्वादे सेणं सन्चपोग्गला स अड्डा, समज्झा, सपएला, णो अणडा, अमज्झा अपएमा -एवं ते परमाणुपोग्गले वि सअड्डे, समज्झे, सपएसे णो अणड्डे अमज्झे આર્ય ! આપ શું ક્ષેત્રની અપેક્ષા એ એવું કહે છે કે સમસ્ત પુદ્ગલ અર્ધભાગ આદિથી યુક્ત છે? અથવા હે આર્ય! આપ શું કાળની અપેક્ષાએ પૂર્વોક્ત માન્યતા ધરાવે છે ? અથવા આપ ભાવની અપેક્ષાએ એ પ્રકારની भान्यता धरावी छ। १ ( तएण से नारयपुत्ते अणगारे नियंठिपुत्तं अणगा एवं वयासी) त्यारे ना२६पुत्र अरागारे निथीपुत्र मारने या प्रमाणे उखु (दव्वादेसेण' वि मे अज्जो ! सव्वपुग्गला, सअड्ढा, समझा, सपएसा, णो अणबढा, अमज्झा, अपएसा खेत्तादेसेण वि, कालादेसेण वि, भावादेसेण वि एवं चेव) मार्य ! समारी मान्यता भु४५ द्रव्यनी अपेक्षा ५९ समस्त પદ્રલ અર્ધભાગ સહિત, મધ્યભાગ સહિત અને પ્રદેશ સહિત છે, અર્ધભાગ, મધ્યભાગ અને પ્રદેશથી રહિત નથી ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ, કાળની અપેક્ષાએ અને ભાવની અપેક્ષાએ પણ અમે સમસ્ત પુતલેને ઉપર કહ્યા પ્રમાણે અર્ધભાગ माहिथी युद्धत छ सम मानी छीये. ( तएण से नियठिपुत्ते अणगारे नारयपुतं अण गारं एवं वयासो-जइण हे अज्जो ! व्वादेसेण सव्व पोग्गला स अड्ढा, समझा, सपएसा, णो अणड्ढा, अमज्झा, अपएखा-एवं ते परमाणु
श्री. भगवती सूत्र:४