________________
प्रमेयवन्द्रिका टी००५ उ०७सू०४ परमाणुपुद्गलादीनां स्पर्शनानिरूपणम् ४८१ सपदेशच भवति, अथ 'सिय गड्ढे, समझे, सपएसे ' स्यात् कदाचित् अनर्धः, समध्यः सप्रदेशश्च भवति, तथा च यः संख्येयप्रदेशिकः स्कन्धः समप्रदेशिको वर्तते स साधः, अमध्यः सप्रदेशश्च, यस्तु विषमप्रदेशिकः स अनर्धः समध्यः सप्रदेशश्चेति भावः । 'जहा संखेज्जपएसिओ तहा असंखेज्जपएसियो वि, अणंतपएसिओ वि' यथा संख्येयप्रदेशिकः स्कन्धस्तथा असंख्येयप्रदेशिकोऽपि बोध्यः एवम् अनन्तप्रदेशिकोऽपि स्कन्धः संख्येयप्रदेशिकव विज्ञेयः ॥ सू०३॥
परमाणुपुद्गलादीनां परस्परस्पर्शनावक्तव्यताप्रस्तावः मूलम् -- परमाणुपोग्गले णं भंते ! परमाणुपोग्गलं फुसमाणे कि देसेणं देसं फुसइ १, देसेणं देसे फुसइ २, देमेणं सव्वं फुसइ ३, देसेहिं देसं फुसइ४, देसेहिं देसे फुसइ ५, देसहि सव्वं फुसइ ६, सवेणं देसं फुसइ७, सब्वेणं देसे फुसइ ८, सव्वेणं सव्वं फुसइ९,? गोयमा ! णो देसेणं देसं फुसइ १, णो देसेणं देसे फुसइ २, णो देसेणं सव्वं फुसइ३, णो देसहिं देसं फुसइ ४, णो देसेहिं देसे फुसइ ५, णो देसेहिं सव्वं फुसइ ६, णो सवेणं देसं फुसइ७, णो सम्वेणं वाला होता है वह तो सार्ध, अमध्य और सप्रदेश होता है, और जो संख्यात प्रदेशवाला स्कन्ध विषम प्रदेशवाला होता है, वह अनर्ध, समय और मप्रदेश होता है ( जहा संखेजपएसिओ तहा असंखेज्जपएसिओ वि अणंतपएसिओ वि) जिस प्रकार से संख्यात प्रदेशिक स्कन्ध में इन सार्धादि विभागों का यह कथन किया है-उसी प्रकार से असंख्यात प्रदेशिक स्कन्ध में तथा अनन्तप्रदेशिक स्कन्ध में इन सार्धादि विभागों का कथन कर लेना चाहिये ॥ सू० ३ ॥ રહિત અને પ્રદેશ સહિત હોય છે. પરંતુ જે સંખ્યાત પ્રદેશિક સ્કન્ધ વિષમ પ્રદેરાવાળો હોય છે, તે અર્ધ રહિત, મધ્યસહિત અને પ્રદેશ સહિત હોય છે. "जहा संखेजपएसिओ तहा असंखेज्जपएसिओ वि, अणंतपएसिओ वि' सभ्यात પ્રદેશોવાળા સ્કન્ધને સાર્ધતા આદિના વિષયમાં જે પ્રકારનું સમર્થન કરવામાં આવ્યું છે, એજ પ્રકારનું પ્રતિપાદન અસંખ્યાત પ્રદેશોવાળા સ્કોના વિષયમાં ५ सभ७ से. ॥ सूत्र 3॥
श्री. भगवती सूत्र : ४
