________________
४३४
भगवतीसूत्रे तस्य स्थानस्य अनालोचितप्रतिक्रान्तः कालं करोति चेत्तदा तस्य नास्ति आराधना, आलोचितप्रतिक्रान्तश्चेत्कालं करोति तदाऽस्त्येव तस्याराधनेति भावः । 'आहाकम्मं णं' ' अणवज्जे ' ति बहु जणमज्झे पनवइत्ता भवति, सेणं तस्स जाव अस्थि आराहणा ? ' आधाकर्माहारः 'अनवद्यम्-निरवद्यम् ,' इतिरीत्या बहुजनमध्ये प्रजापयिता-प्ररूपको भवति, स खलु तस्य 'जाव' इति यावत्करणात्-स्थानस्य अनालोचितप्रतिक्रान्तः कालं करोति, तस्य नास्ति आराधना, स खलु तस्य स्थानस्य आलोचितपतिक्रान्तः कालं करोति अस्ति तस्याराधना 'जाव-रायपिंड' यावत्-राजपिण्डम् , क्रीतकृतादारभ्य सर्व पूर्वोक्तवद् राजबाला पुरुष यदि उस स्थान की आलोचना और प्रतिकमण से रहित है,
और वह यदि इस स्थिति में मर जाता है तो उसके आराधना नहीं होती है और यदि इस स्थान की आलोचना एवं प्रतिकमण करके निर्दोष बन जाता है तो ऐसी स्थिति में काल करने पर उसके आराधना होती है । इसी प्रकार से (आहाकम्मं णं अणवज्जे त्ति बहुजणमझे पन्नवहत्ता भवइ, से णं तस्स जाव अस्थि आराहणा) " आधाकर्म आहार अनवद्य निर्दोष है " इस रीति से बहुत जनों के बीच में-सभा में-जो प्ररूपित करता है वह यदि उस स्थान की आलोचना और प्रतिक्रमण नहीं करके मरता है तो उसके आराधना नहीं होती है तथा यदि वह उस स्थान की आलोचना और प्रतिकमण करके मरता है तो उसके आराधना होती है, इसी तरह का कथन क्रीतकृत से लगाकर राजपिंड तक जानना चाहिये । आधाकर्मादिकों में सदोषता आगम में પુરુષ જે તે સ્થાનની આચના અને પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના કાલ કરે પામે છે, તેને શ્રત ચારિત્રરૂપ ધમને આરાધક માની શકાય નહીં, પણ જે તે સ્થાનની આલોચના અને પ્રતિક્રમણ કરીને નિર્દોષ બની ગયા પછી કાલકરે પામે તે ते ते धर्मना माराध मानी श४ाय छे. मे प्रमाणे (महाकम्म णं अणवज्जे त्तिबहुजणमज्झे पन्नवइत्ता भवइ, से णं तस्स जाव अस्थि आराहणा) 'मायाभ આહાર અનવદ્ય (નિર્દોષ) છે,’ એ પ્રમાણે ઘણા લોકેની સમીપે સભામાં પ્રરૂપણ કરનાર વ્યક્તિ, જે તે સ્થાનની આલોચના અને પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના કાલ કરે છે તે શ્રત ચારિત્રરૂપ ધમને આરાધક મનાતું નથી, પણ જે તે વ્યક્તિ તે સ્થાનની આલોચના અને પ્રતિક્રમણ કરીને મરે તેનાથી ધર્મની આરાધના થાય છે. આ પ્રકારનું કથન કીતકૃત ( સાધુને નિમિત્તે ખરીદિલો આહાર ) થી લઈને રાજપિંડ પર્યન્તના પદે સમજી લેવા જોઈએ.
श्री.भगवती सूत्र:४
