________________
१९०८
भगवतीसूत्रे तद्यथा-" सारस्वता १-ऽऽदित्या २ वह्नयो ३ वरुणाश्च ४ गर्दतोयाश्च ५।
तुपिता,६ अव्याबाधा, ७ आग्नेयाश्च ८ रिष्टाश्च९" ॥ १ ॥ कुत्र खलु भदन्त ! सारस्वताः देवाः परिवसन्ति ? गौतम ! अविषि विमानेपरिवसन्ति । कुत्र खलु भदन्त ! आदित्या देवाः परिवसन्ति ? गौतम ! अर्चिमौलौ विमाने, एवं ज्ञातव्यं अथाऽऽनुपूा यावत्-कुत्र खलु भदन्त ! रिष्टाः (तं जहा) उन लोकान्तिक देवोंके नाम इस प्रकार से हैं-(सारस्सयमाइच्चा) इत्यादि सारस्वत, आदित्य, बहि, वरुण, गर्दतो य, तुषित अव्याबाध आग्नेय और इनके बीच में रिष्ट देव । (कहि णं भंते ! सारस्सया देवा परिवसंति) हे भदन्त ! सारस्वत देव कहां पर रहते हैं ? (गोयमा) हे गौतम! (अच्चिम्मि विमाणे परिवसति) अर्चि मके विमानमें सारस्वत देव रहते हैं। (कहि णं भंते आइच्चा देवा परिवसंति) हे भदन्त !
आदित्य देव कहां पर रहते हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (अच्चिमालिम्मि विमाणे) अचिमाली नामके विमान में आदित्य देव रहते हैं । ( एवं णेयव्वं जहाऽणुपुवीए) इसी तरह से यथानुपूर्वी रिष्ठ विमान तक जानना चाहिये। (जाव-कहि गंभंते ! रिट्ठा परिवसंति) हे भदन्त ! यावत् रिष्ट देव कहां पर रहते हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (रिट्ठम्मि
मा २ astति १ २ छ. ( त जहा ) न्ति वोनi नाम मा प्रभारी छ-(सारस्सयमाइच्चा वण्हीवरुणा य गद्दतोया य, तुसिया, अवाबाहा, भगिच्चा चेव रिट्ठा य) (१) सा२२वत, (२) साहित्य, (3) पहि (४) १२९५ (५) तय, (६) तुषित, (७) सया॥५, (८) माग्नेय भने ते पाठे વિમાનેની વચ્ચેના વિમાનમાં રિષ્ટ દેવ.
(कहि ण भते ! सारस्सया देवा परिवसंति ? ) 3 महन्त ! सा२२३त हे या २७ छ ? ( गोयमा ! ) 3 गौतम ! ( अच्चिम्मि विमाणे परिवसंति ) सारस्वत व मयि नामाना विमानमा २ छ ( कहिण भंते ! आइच्चा देवा परिवसंति ?) 3 महन्त ! साहित्य व ४यां २९ छ ?
(गोयमा ! ) 3 गौतम ! ((अच्चिमालिम्मि विमाणे ) साहित्य है भविभासी विमानमा २९ छे. ( एवं णेयव्वं जहाऽणुपुबीए ) मेरा प्रमाणे બનક્રમે રિષ્ટ વિમાન પર્યન્ત સમજવું –એટલે કે વહિદેવ વૈરેચન વિમાનમાં, વરુણ દેવ પ્રભંકર વિમાનમાં, ગર્દતેય દેવ ચન્દ્રાભ વિમાનમાં, તુષિત દેવ સૂર્યાભ વિમાનમાં, અવ્યાબાધ દેવ શુકાભ વિમાનમાં, અને આનેય દેવ सुप्रतिष्ठान विमानमा से छ. (जाव कहि ण भंते ! रिट्ठ परिवसंति ?) 3 ભદન્ત ! રિષદેવ કયાં રહે છે?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪