________________
१०४४
भगवती सूत्रे
"
या नियोजनसहस्राणि परिक्षेपेण प्रज्ञप्तः । तमस्कायः खलु भदन्त ! कियन्महालयः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! अयं खलु जम्बूद्वीपो द्वीपः सर्वद्वीप समुद्राणां सर्वाभ्यन्तरकः, यावत् - परिक्षेपेण प्रज्ञप्तः । देवः खलु महर्द्विकः यावत्- महानुभावः, एतदेव एतदेव - इति कृत्वा केवलकल्पं जम्बूद्वीपं द्वीपं त्रिभिरप्सरोनिपातै तिसृभिश्रपुटिकाभिः त्रिसप्तकृत्वः अनुपर्यटय शीघ्रम् आगच्छेत् स देवस्तथा उत्कृष्टया त्वरितया, यावत् - देवगत्या व्यतिव्रजन २ यावत्-एकाहं वा, द्वयह वा त्र्यहं वा, उत्क असंखेज्जाई जोयणसहस्साइं विवखंभेणं, असंखेज्जाई जोयणसहस्साइं परिक्खेवेणं पण्णत्ते) और जो असंख्यात विस्तार वाला तमस्काय है वह विष्कंभ से असंख्यात हजार योजन का और परिक्षेप से भी असंख्यातहजार योजन का कहा गया है। (तमुकाए णं भंते । के महालए पण्णत्ते ) हे भदन्त ! तमस्काय कितना बड़ा है ? (गोमा ) हे गौतम! (अयं णं जंबुद्दीवे दीवे सव्वदीवसमुद्दाणं सव्वभंतराए जाव परिक्खेवेणं पण्णत्ते) समस्त द्वीप और समस्त समुद्रों के बीच में यह जंबूद्वीप नाम का द्वीप - मध्यजंबूद्वीप यावत् परिक्षेपवाला कहा गया है- अब ( देवेणं महिडिए जाव महाणुभावे, इणामेव इणामेव तिकटु केवल कष्पं जंबुद्दीचं दीवं तिहि तिहिं अच्छर निवाएहिं तित्तखुत्तो अणुपरियहित्ताणं हवं आगच्छिज्जा-से णं देवे ताए उक्किट्ठाए तुरियाए जाव देवगईए वीईवयमाणे, जाव एकाहं वा दुयाहं वा तिपाई वा उक्कोसेणं छम्मा से विक्खंभेणं, असंखेज्जाई जोयणसहस्साइं परिक्खेवेण पण्णत्ते ) अनेने संख्यात વિસ્તારવાળેા તમકાય છે તેના વિષ્ઠ અસંખ્યાત હજાર ચાજનને અને પરિક્ષેપ પણ અસંખ્યાત હજાર ચાજનને કહ્યો છે
( तमुक्काए णं भंते ! के महालए पण्णत्ते ? ) डेलहन्त ! તમસ્કાય કેટલા મોટા છે ?
,
( गोयमा ! ) हे गौतम! ( अयं णं जंबूद्दीवे दीवे सवदी मुद्दा सव्वग्भन्तराए जाव परिक्खेवेणं पण्णत्ते ) समस्त द्वीप भने समस्त समुद्रोनी વચ્ચે આવેલા આ જમૂદ્રીપ નામના દ્વીપ-મધ્ય જબુદ્રીપ એક લાખ યેાજ નના આયામ વિષ્ણુભવાળા અને ૩૧૬૨૨૭ યાજન, ૩ કૈાસ, ૨૮૦૦ ધનુષ અને ૧૩ આંગળથી સહેજ અધિક પરિધીવાળા કહ્યો છે. (અહીં पहथी श्रडु। ४२वामां आवे सूत्रपाउने अर्थ आध्यो छे ) हवे ( देवेणं महिडिए जाव महाणुभावे, इणामेत्र इणामेत्र तिकट्टु केवलकप जंबुद्दोव दीव तिहि तिहिं अच्छर नित्रापहिं त्ति सत्तखुत्तो अणुपरियट्टित्ताणं हव्त्रं आगच्छ्जा सेणं देवे ताए उक्किठ्ठाए तुरियाए जाव देवगईए वीईवयमाणे, जात्र एकाई वा
जाव
श्री भगवती सूत्र : ४
,