________________
१००६
भगवती सूत्रे
साई' अवेदका यथा अपायिनस्तथा वक्तव्याः, एवं च अकषायिणां जीवमनुष्य सिद्धपदेषु भङ्गत्रयस्थ प्रतिपादितत्वेन अवेदकानामपि बहुत्वदण्ड के जीवमनुष्य - सिद्धपदेष्वेव भङ्गत्रयं पूर्वोक्तं वक्तव्यम् । ' सरीरी जहा ओहिओ ' शरीरी यथा औधिकः सामान्यजीवः प्रतिपादितस्तथा विज्ञेयः तथा च औधिकदण्डकवत् शरीरिणाम् एकत्व बहुत्वदण्डयोः जीवपदे सपदेशता एव वक्तव्या, नत्वप्रदेशता सशरीरित्वस्यानादित्वात्, नैरयिकादिषु तु बहुत्वदण्डके भङ्गत्रयम्, एकेन्द्रियपृथिव्यादिषु केवलं तृतीयो भङ्गः । ' ओरालिय- वेउब्विय - सरीराणं जीव - एर्गिदियवज्जो तियभंगो' औदारिक-वैक्रयशरीरेषु जी वैकेन्द्रियवर्जः जीवपदम् एकेन्द्रियपृथिव्यादिपदानि वर्जयित्वा त्रिकभङ्गः, पूर्वोक्तास्त्रयोभङ्गाः वाच्याः, तथा च औदारिक - वैक्रिय - सशरीरिणां बहुत्वदण्ड के जीवपदे, एकेन्द्रियपृथिव्यादिपदेषु च केवलम् 'समदेशाच अपदेशाथ' इति तृतीय एव भङ्गो विज्ञेयः तेषु होते हैं । ( अवेयगा जहा अकसाई ) जीव मनुष्य और सिद्ध इन तीन पदों में ही अवेदकता का आश्रय करके अकषायवाले जीवों की तरह तीन भंग होते हैं । 'ससरीरी जहा ओहिओ' सामान्य जीव दंडककी तरह सशरीरी के दोनों दण्डकोंमें जीव पद्मे सपदेशकता का ही कथन करना चाहिये, अप्रदेशता का नहीं क्यों कि सशरीरता अनादि काल से है । नैरयिक आदिकों में तो बहुत्वविषयक द्वितीय दण्डक में तीन भङ्ग होते हैं। तथा एकेन्द्रिय पृथिव्यादिकों में केवल तीसरा भंग होता है। (ओरा लिय - asaan मरीराणां जीव एगिदियवज्जो तियभंगो) औदारिक शरीरवालों में वैपि शरीरवालों में जीव पद और एकेन्द्रिय को छोड़ कर पूर्वोक्त तीन भंग होते हैं। तथा च औदारिक और वैक्रिय शरीर वाले जीवों के बहुत्व दण्डकमें और एकेन्द्रिय पृथिव्यादिक पदों में केवल
} सिद्धो बेहरहित होय छे. ( अवेयगा जहा अकसाई) लव, मनुष्य अने સિદ્ધ આ ત્રણ પદ્મોમાં જ અવેદકતાને અનુલક્ષીને અકષાયવાળા જીવો જેમ ત્રણ ભંગ થાય છે.
( ससरीरी जहा ओहिओ ) सामान्य त्र इंडानी प्रेम सशरीरीना भन्ने દડકામાં જીવપદમાં સપ્રદેશતાનું જ કથન કરવુ' જોઇએ, અપ્રદેશતાનુ` કથન કરવુ‘જોઇએ નહી, કારણ કે સશરીરતા અનાદિ કાળથી હોય છે. નારક આદિમાં તા બહુત્વ વિષયક બીજા દડકમાં ત્રણ ભંગ થાય છે. પણ પૃથ્વીકાય खाहि थोडेन्द्रिय लोमतो मात्र त्रीले लंग थाय छे. ( ओरालिय-वेउ. व्विय सरीराणां जीव एगिदियवज्जो तियभंगो) मोहारि शरीरवाणाम अने વૈક્રિય શરીરવાળામાં જીવપદ અને એકેન્દ્રિયને છેડીને પૂર્વોક્ત ત્રણ ભંગ થાય છે. ઔદારિક અને વૈક્રિય શરીરવાળા જીવાના બહુત્વ દંડકમાં જીવપદમાં તથા
श्री भगवती सूत्र : ४