________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे संपयुक्तः-सम्यक प्रयोगवान् । 'विच्छड्डिय पउरमत्तपाणे' विच्छदित प्रचुरभक्त पानः, विच्छदितम्-भोजनादनन्तरमवशिष्टं प्रचुर भक्तमोदनं पानं बहुमूल्यकमपि पेयपदार्थजातं च यस्य सः, 'बहुदासीदासगोमहिसगवेलगप्पभूए' बहु. दासीदासगोमहिषगवेलकमभूतः-अनेकाऽनेकसाध्य साधकदासीदासगवादिसाधनैः सदा संयुक्तः। 'पडिपुण्णकोसकोट्ठागाराउदागारे' प्रतिपूर्णकोषकोष्ठागारा. युधागारः सर्वदैव तस्य कोषो द्रव्यगृहं कोष्ठागारो-धान्यसञ्चयगृहम्, आयुधागार:-आयुधानां गृहं च, एते परिपूर्णाः सन्ति यस्य सः। 'बलवं' बलवान् स्वयं तु बलेन-सैन्येन शारीरिकेण च युक्तः, 'दुबलपच्चामित्ते' दुर्बलमत्यमित्रा, दुर्बलानि मत्यमित्राणि रिपत्रो यस्य सः दुर्बलीकृतशत्रु:, 'ओहयकंडयं' अवहत. कण्टकम्, अपहतः कण्टकसमूहः चौरादियस्मिंस्ततू-अपह तकण्टकम् राज्ये स्वगोत्र बान्धवेषु मित्रमण्डलेषु मन्त्रिमण्डलेषु च ये ये शत्रुपक्षीयाः छिद्रान्वेषिणः समयं प्रतीक्षमाणा अधः पातयितुं विद्यन्ते ते ते गुप्तगूढमत्या दूरीकृताः। तथा-'निहयका एय करना चाहिए। उसमें कुशल होता है-समुचित आय व्यय करता है। अनेक अनाथों का पेट भर जाय इतना प्रचूर मात्रा में भोजन दिया जाता है। उसके पास बहुत से अनेक कार्य करने वाले दासी दास गो (गायें) महिष भेड़ आदि होते हैं। उसका कोष, कोठार और शस्त्रागार सदा भरा पूरा रहता है। वह सेना एवं शरीर के बल से सम्पन्न तथा शत्रुओं को शक्ति हीन बना देने वाला होता है। वह ऐसे राज्य का शासन करता है जिसमें से कण्टक अर्थात् शत्रु आदि अथवा अपने गोत्र वालों में, मित्रमण्डल में या मंत्रिमंडल में से शत्रुपक्ष से मिले हुए और छिद्रान्वेषी राज्यभ्रष्ट करने के लिए समय की प्रतीक्षा करने वाले अमात्य आदि विरोधो मिटा दिये गये हैं। राज्य से बाहर તેમાં કુશળ હોય છે. અર્થાત્ યેગ્ય આય અને વ્યય કરે છે. અનેક અનાથનું પેટ ભરાઈ જાય એટલા વધારે પ્રમાણમાં ભેજન આપવામાં આવે છે. તેની પાસે ઘણુ અનેક કાર્ય કરવાવાળા દાસી, દાસ, ગે (ગાય) ભેંષ બકરાં ઘેટા વિગેરે હોય છે. તેમને કેષ-ખજાને, કે ઠાર, અને શસ્ત્રાગાર સર્વદા ભરેલ રહે છે. તે સેના અને શરીરના બળથી યુક્ત તથા શત્રુઓને શક્તિ રહિત બનાવી દેનારા છે. તે એવા રાજ્યનું શાસન કરે છે કે-જેમાંથી કંટક અર્થાત્ શત્ર વિગેરે અથવા પિતાના ત્રવાળામાં મિત્રમંડલમાં, મંત્રિમંડલમાં, અથવા મિત્રમંડળમાંથી શત્રુપક્ષ સાથે મળેલા અને છિદ્રાન્વેષી-એટલે કેછિત્રને શેષનારા–અર્થાત્ રાજ્ય ભ્રષ્ટ કરવા માટે સમયની રાહ જોવાવાળા અમાત્ય વિગેરે વિધિને દૂર કરી નાખ્યા છે, રાજ્યની બહાર રહેવાવાળા
श्री सूत्रतांग सूत्र : ४
