________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ६ आर्द्रकमुनेर्गोशालकस्य संवादनि० ५९३ -प्रधानो यस्मात् तथाविधोऽनुत्तरः पूर्वापराव्याहतत्वात् यथावस्थितजीवादिस्वरूपनिरूपणाचायं धर्मोऽनुत्तरः (अंजू किटिए) अञ्जुः कीर्तितः प्रोक्त इति ।।१३।।
॥टीका-सुगमा ॥१३॥ मूलम्-उर्दू अहेयं तिरिय दिसासु,
तसा य जे थावरा जे य पाणा। भूयाहि संकाभि दुगुंछमाणो,
जो गैरहई वुसिमं किंचि लोएं ॥१४॥ छाया-ऊर्ध्वमस्तियंग दिशासु, त्रसाश्च ये स्थावरा ये च प्राणाः ।
__भूताभिशङ्काभिर्जुगुप्समानो नो गर्ह ते संयमवान् किञ्चिल्लोके ।१४। होने के कारण तथा जीवादि तत्वों को यथार्थ प्ररूपणा करने के कारण अनुत्तर है, क्योकि यह आर्य सत्पुरुषों सर्वज्ञों के द्वारा कहा गया है ।१३।
टीका सुगम है ॥१३॥ 'उई अहेयं तिरियं दिसासु' इत्यादि।
शब्दार्थ-'उडूं-ऊर्ध्वम्' ऊर्ध्व दिशामें 'अहेयं-अधश्च' अधो दिशामें 'तिरिय दिसासु-तिर्यग् दिशासु' तिर्की दिशामें 'जे य तसा जे य थावरा पाणा-येच साः ये च स्थावराः प्राणाः' जो त्रस और स्थावर प्राणी हैं 'भूयाहिसंकाभि-भूताभिशङ्काभिः' उन भूतोंकी हिंसा की शंका से 'दुगुंछमाणो-जुगुप्समानः धृणा करने वाला अर्थात् उनकी विराधना से पाप समझ कर बचने वाला 'बुसिम-संयमवान' मंयमवान पुरुष 'लोए-लोके' इस लोक में 'किंचि-कंचन' किसी की કરવાના કારણે અનુત્તર-સર્વશ્રેષ્ઠ છે. કેમકે આ માર્ગ આર્ય સત્પરૂષ એવા સર્વજ્ઞો દ્વારા નિર્દિષ્ટ છે. ૧૩
આ ગાથાને ટીકાથે સરળ હોવાથી જૂદે બતાવેલ નથી. 'उडूढ अहेयं तिरिय दिसास' इत्यादि
०७४ --उड्ढ-ऊर्ध्व' S हिशमां 'अहेयं-अधः' अघी शा॥ 'तिरिय दिसासु-तिर्यगूदिशासु'तिछी हिशोभा 'जे य तसा जे य थावरा पाणाये च त्रसाः' ये च स्थावराः प्राणाः' २ स भने स्था१२ प्रालियो छ, 'भूयाहि. संकाभि-भूताभिशङ्काभिः' (सानी थी 'दुगु छमाणो-जुगुप्समान' । ४२वावा मर्थात् तमना विराधनाथी ५।५ मानीने मायबापा 'बुसिम-संयमवान् ' सयभवान् ५३५ 'लोए-लोके' मा सोभा 'किंचि-कंचन' उनी ५४४
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪