________________
શ્રી મહા નિશીથ સૂત્ર • નવકાર મંત્રનો મહિમા, ઉપધાનનું સ્વરૂપ વર્ધમાન વિધા,
ગચ્છનું, ગુરૂકાલવાસનું મહત્ત્વ બ્રહ્મચર્ય વ્રત ભંગથી કેટલું દુઃખ પડે, સંયમ જીવનની વિશુદ્ધિ તથા આઠ અધ્યયનોમાં છેલ્લા બે અધ્યયનનો ચૂલિકા નામથી ઓળખાય છે. અપરાધ શલ્યને દૂર કરવાદિ અને કુશીલ સંગથી કેટલા ભયંકર નુકશાનો, તેના ત્યાગથી કેટલા લાભો તે જણાવ્યા છે, ગચ્છવાસી મુનિના આ ચાર પ્રાયશ્ચિત્તની વિગત, રજ્જા સાધ્વીજી સંસઢ-સુમતિ નાગિલ-સાવધાચાર્ય આદિ એ શુદ્ધ પ્રાયશ્ચિત્ત ન લેવાથી દીર્ઘકાળ સુધી સંસારમાં રખડપટ્ટી કરવી પડી, દષ્ટાંતો દ્વારા વર્ણવેલ છે.
મહાનિશીથ સૂત્ર - મહા મધ્ય. આ સૂત્ર મધ્યરાત્રિએ જ શિષ્યને આપી શકાય. તેનું નામ મહાનિશીથ છે. દરેક આગમના જોગ કરવાના છે. તેમાં સૌથી કઠિન જોગ મહાનિશીથના છે. તેની સાધના કઠિન છે. તપશ્ચર્યા કઠિન છે. અને કાયક્લેશ પણ કઠિન છે. ઉપધાન તપની આરાધના પણ મહાનિશીથવાળા જ કરાવી શકે. સૂત્રનું ઉચ્ચારણ. વિધિ મહાનિશીથવાળા જ કરાવી શકે. આ સૂત્રની કેટલી ગરિમા અને ગૌરવ હશે કે જ્યારે આ સૂત્રનો વિચ્છેદ થશે ત્યારે ચૌદ રાજલોકમાં અંધારું થશે. તીર્થકરના ચાર કલ્યાણક વખતે ચૌદ રાજલોકમાં અજવાળું થાય છે. પણ નિર્વાણ કલ્યાણક વખતે બપોરનો સમય હોય તો પણ ક્ષણ ભર અંધારું થાય છે. તેમ પાંચમો આરો પૂર્ણ થશે ત્યારે ભારે અંધારું થશે. કલ્કિરાજા થશે. સાધુને ગોચરીને ટેક્ષ ભરવો પડશે ત્યારે
