________________
શ્રી આતુરપ્રત્યચાખ્યાન સૂત્ર મૂળ=શ્લોક=૮૦ કુલ ૧૦૦ શ્લોક
રોગ ગ્રસ્ત દેહની અસીમ પીડાથી ઘેરાયેલા આત્માને આરાધના કરાવવા માટે યોગ્ય પચ્ચક્ખાણ કરવા, શું વોસિરાવું, કઇ ભાવનાઓ ભાવવી, આપયજ્ઞામાં અંતિમ સમયે ક૨વા લાયક આરાધનાનું સ્વરૂપ.
• આ સૂત્રનું ઉદગમ ભગવતી સૂત્રના ૧૩માં શતકનો સાતમો ઉદેશો છે. જ્યાં મરણના અનેક ભેદોનું મરણ, મરણ નજીક આત્માએ સ્વઆરાધના કેવી રીતે કરવી, પોતે કરેલા દુષ્કૃતિને યાદ કરી ગુરૂ મ. પાસે આલોચન-નિંદા-ગહનું વિધાન અને આરંભના પચ્ચક્ખાણ કરવા સર્વજીવ પ્રતિ સમભાવ, વે૨ કોઇની સાથેન રાખવું, ધનાદિની મૂર્છાનો ત્યાગ કરવો, આહા૨-કષાય-મમતાનો ત્યાગ કરૂં, સાગર પ્રત્યાખ્યાન, દેવગુરૂ-ધર્મની શ્રદ્ધા કરવી નવાપાપના પચ્ચક્ખાણ કરવા, અંત સમયે સામાયિકનો પાઠ ઉચ્ચરેને, ઉપધિ અને શરીરાદિ વોસિરાવા, રાગનો ત્યાગ કરવો સંથારા પોરિસમાં મારો આત્મા શાશ્વત અનંત જ્ઞાનાદિ ગુણોમય છે, સ્ત્રી કુટુંબ દોલત સંયોગ બાહ્ય ભાવો છે, એગોઽહં નત્ચિ મે કોઇ, આ ભાવના ભાવળી, પાપોની નિંદા ગર્હ કરવી, અંત સમયે અશાતનો તીવ્ર ઉદય થાય તો ગભરાવું નહીં, ધૈર્ય રાખીને સમતા ભાવે તે કર્મ ઉદયે વેદના સહન કરે હાય વોય ક૨વાથી વેદના ઓછી થતી નથી ચીક્કણાં અશુભકર્મ બંધાય. બાલ મરણ, બાળ પંડીત મરણ, પંડિત પંડિત મરણના સ્વરૂપની સ્પષ્ટતા કરી છે.
૯૮
