________________
_
/. આપણે સૌ આ નાના પણ મહાગ્રંથને ભણી જૈન શાસનના પદાર્થોને સ્વનામવતું બનાવીએ એ જ એક ભાવના. ૪. જ્યોતિષકડકમ્
આ પ્રકીર્ણક ગ્રંથ ઉપર આ. પાદલિપ્ત સૂ. મહારાજે ટીપ્પણી કરી છે. જેમાં ખગોળ અંગેનું જ્ઞાન, જ્યોતિષ અંગેનું જ્ઞાન આપવામાં આવ્યું છે. સૂર્ય-ચંદ્ર આદિ ગ્રહોની ગતિ વગેરેનું વર્ણન કરવામાં આવેલ છે. ૫. દ્વાદશાર નયચક્ર ઃ - આ. મલ્લવાદિ સુ.મ.જે માત્ર ૧ શ્લોકના આધારે ૧૦,૦૦૦ શ્લોક પ્રમાણ આ ગ્રંથની રચના કરી છે. જેમાં (૧) વિધિ, (૨) વિધિનિધિ, (૩) વિષ્ણુભય, (૪) વિધિનિયમ, (૫) ઉભય, (૯) ઉભયવિધિ, (૭) ઉભયોભય, (૮) ઉભયનિયમ, (૯) નિયમ, (૧૦) નિયમવિધિ, (૧૧) નિયમોભય, (૧૨) નિયમનિયમ - ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના ૧૨ નયોનું વિસ્તારથી નિરૂપણ કરી અંતે જણાવ્યું છે કે – નયો=અરો અને તે રથના અરોની જેમ સ્યાદ્વાદરૂપી લુમ્બ નાભિમાં જોડાયેલા રહે તો જ સાપેક્ષ રીતે સત્ય છે. આ વાત જણાવી સ્યાદ્વાદની આવશ્યકતા અને જિન વચનની સર્વનય સમૂહાત્મકતા સિદ્ધ કરી છે. ૬. પ્રમાણનયતત્ત્વાવલોકાંકારઃ - પૂ. આ. વાદિદેવસૂરિ વિરચિત ૮ પરિચ્છેદાત્મક આ ગ્રંથ જૈન ન્યાયની અપેક્ષાએ ટોચ કક્ષાનો જણાય છે. જેમાં પ્રમાણનું લક્ષણ, પ્રમાણના ભેદ, પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ પ્રમાણમાં સ્વરૂપ તથા ભેદ, પ્રમાણનો વિષય, પ્રમાણનું ફળ, નયની વ્યાખ્યા, નયાભાસનું લક્ષણ, નયના પ્રકાર, વાદનું લક્ષણ, વાદના પ્રકારો, વાદી-પ્રતિવાદીનું સ્વરૂપ વગેરે વિષયોને ઊંડાણપૂર્વક રજૂ કરાયા છે. દાર્શનિક કક્ષાના આ ગ્રંથમાં અન્ય મતનું ખંડન પણ વિસ્તારથી કરેલ છે. ૭. કલ્યાણમંદિર સ્તોત્ર :
આગમ ગ્રંથોને સંસ્કૃત ભાષામાં કરવાની ભાવનાપૂર્વક ગુરુ મહારાજને વિનંતી કરતાં પારાંચિત નામનું પ્રાયશ્ચિત જેને આપ્યું હતું, તેવા આ. સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિ મહારાજે આ સ્તોત્રની રચના દ્વારા શિવલિંગમાંથી અવંતી પાર્શ્વનાથ ભગવાન પ્રગટ કર્યા હતા અને વિક્રમાદિત્ય રાજાને પ્રતિબોધ પમાડ્યો હતો અને પાછા સંયમ જીવનમાં પ્રવેશ પામ્યા હતા. તેવા આ ગ્રંથમાં પરમાત્માના ગુણવૈભવનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. ૮. વ્યાયાવતાર
પૂ. આ. સિદ્ધસેનદિવાકરસૂરિ મહારાજે આ ગ્રંથમાં પરમતના ખંડનપૂર્વક જૈન મતના તત્ત્વોની સ્થાપના કરી છે. પ્રમાણનું સ્વરૂ૫, તેના પ્રકારો, તેનું ફળ, દૂષણો, દૂષણાભાસ,
૫૨ : "
શ્રુત મહાપૂજા