________________
( મુખ્ય રચના (૮) માપતુષમુનિ ) બે રાજકુમારભાઈઓએ દીક્ષા લીધી. એક ભાઈ અજ્ઞાની અને પ્રમાદી છે. બીજો ભાઈ જ્ઞાની અને દાની છે. શિષ્યો વારંવાર કાળ – અકાળ જોયા વિના જ્ઞાની મુનિને પ્રશ્નો પૂછતાં તેથી કંટાળીને તેમણે મોટાભાઈના પ્રમાદની પ્રશંસા કરી અને પોતે મૌન લીધું. આ જ્ઞાનની વિરાધનાનું ભવાંતરમાં ફળ એ આવ્યું કે તેઓ “મારુષ મા તુષ' જેવા શબ્દો પણ ભૂલી જતાં. છતાં ગુરૂ પ્રત્યેની શ્રદ્ધાપૂર્વક, આયંબિલના તપ સાથે ગોખવાનું ચાલુ રાખ્યું. અંતે કર્મ ખપાવી કેવળી થયા.
જ્ઞાન માટે કરેલો પ્રયત્ન કદિ વૃથા જતો નથી. જ્ઞાન માટેનો પ્રમાદ કર્મ બંધાવ્યા વિના રહેતો નથી.
- મુખ્ય ચિત્ર
ક્ષુલ્લકમુનિ બાર બાર વર્ષની માંગણી દ્વારા મા સાધ્વી, પ્રવર્તિની સાધ્વી અને આચાર્ય ભગવંત દ્વારા એમ કુલ ૩૬ વર્ષ સુધી સંયમમાં સ્થિર કરવા પ્રયત્ન કરવા છતાં ક્ષુલ્લક મુનિ કર્મોદયે ઘરે પાછા ફર્યા. નગરમાં પ્રવેશતાં જ રાજા અને પ્રજા સમક્ષ ઈનામ માટે નૃત્ય કરતી થાકેલી નર્તકીને ઉદ્દેશીને તેની અક્કો દ્વારા બોલાયેલા “બહુત ગઈ થોડી રહી” તેવા શબ્દોના શ્રવણથી અનુપ્રેક્ષા કરતાં કરતાં સંસારની વાસ્તવિકતા સમજતાં સંયમ જીવનમાં સ્થિર થયા પછી ગુરુ પાસે આલોચના કરી આત્મ કલ્યાણ સાધી ગયા. “બહુત ગઈ થોડી રહી” આ વાક્ય પોતાના માટે વિચારી જોજો.
અન્ય રચના – આત્મારામજી મહારાજ, શ્રેણિક મહારાજા, અનેકાન્તવાદ દ્વારા સાતનયનું સ્વરૂપ
અન્ય ગ્રંથો – અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ, ઉપદેશ રત્નાકર, શ્રાદ્ધવિધિ, આચારપ્રદીપ, સિરિસિરિવાલકહા, ગુણસ્થાનક ક્રમારોહ, યોગસાર, હૃદય પ્રદીપ, વૈરાગ્ય શતક, અષ્ટ લક્ષાર્થી, ઉપદેશ તરંગીણી, વર્ધમાનદેશના-ગૌતમ પૃચ્છા, ભરતેશ્વર બાહુબલીવૃત્તિ, ઉપદેશ સપ્તતિ, હીરસૌભાગ્ય મહાકાવ્ય, સપ્તસંધાન મહાકાવ્ય, લોકપ્રકાશ, જિનસહસ નામ સ્તોત્ર, શાંતસુધારસ, ધર્મસંગ્રહ, દ્રવ્યસપ્તતિકા, વિજયદેવ માહાભ્યમ્, હિરપ્રશ્ન, સેનપ્રશ્ન, ચાર પ્રકરણ, ભૂવલય મહાગ્રંથ.
શ્રુત મહાપૂજા