Page Text
________________
આ પ્રમાણે મહાન કુળમાં ઉત્પન્ન થએલા, મહાપ્રાશ, સંવેગ પામેલા, ૧૪ વિદ્યાના પારગામી એવી પ્રસિદ્ધિ પામેલા એ ૧૧ વિદ્વાનો અને ૪૪૦૦ તેઓના શિષ્યો વીરપ્રભુના શિષ્ય-પ્રશિષ્ય થયા.
આ જ અવસરે કૌશાંબીના ધનાવાહ શેઠના ત્યાં ઉછરેલી ચંપાનગરીના રાજપુત્રી વસુમતિ (ચંદનબાળા) જેને ભ. મહાવીર પ્રભુને પાંચ મહિના ૨૫ દિવસના અભિગ્રહ સહિતના ઉપવાસનું પારણું અષાડ સુદ-૧૦ ના અડદના બાકુળા વહોરાવી કરાવ્યું હતું. એ રાજપુત્રી અન્ય કન્યાઓ સાથે પ્રભુની દેશના સાંભળતી હતી. તે ઊભી થઈ પ્રભુને ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપી સંયમનું દાન આપવા વિનંતિ કરવા લાગી.
જ્યારે પ્રભુએ ચંદનબાળા પ્રમુખ કન્યાઓને સંયમનું દાન આપ્યું ત્યારે રાજગૃહી નગરીના રાજા શ્રેણિક, આનંદ કામદેવ શ્રાવક, શંખ-શતક શ્રેષ્ઠીઓ, આદર્શ સ્ત્રી રત્ન નાગસારથીના ધર્મપત્ની સુલસા, રેવતી આદિએ પણ પોતપોતાની રીતે બારવ્રતો રૂપ દેશવિરતિ ધર્મનો સ્વીકાર કર્યો. આ રીતે બાર પર્ષદાની સન્મુખ વૈશાખ સુદ૧૧ ના મંગળમય દિવસે પાર્શ્વનાથ ભગવાનના નિર્વાણ પછી લગભગ ૨૨૦ વર્ષે સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક, શ્રાવિકારૂપ ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના પ્રભુએ કરી.
આજે પ્રભુ ૧ પ્રહર સુધી ધર્મદેશના આપવાના હતા. તેથી સર્વવિરતિ ધર્મની પ્રરૂપણાની સાથે શ્રાવક જીવનને ઉપયોગી એવી દેશવિરતિ ધર્મની ૧૨ વ્રતોની ટૂંકી સમજણ આપતાં કહ્યું -
-
‘‘કદાચિત પુરૂષાર્થની ન્યુનતાના કારણે અથવા પુણ્યની ખામીના કારણે આ આત્મા સર્વવિરતિધર ન બને, બનવાનો પુરૂષાર્થ ન કરે, તો તેવા આત્માઓએ બાર વ્રતરૂપ દેશવિરતિ ધર્મનો અનુરાગ પેદા કરવો જરૂરી છે. પૂર્વે કહેલા પાંચ મહાવ્રતોમાં થોડી જયણા રાખી તે અણુવ્રત રૂપે સ્વીકારવા તથા ત્રણ ગુણવ્રત (- દિગ્પરિણામ, ૭ ભોગોપભોગ, ૮ અનર્થદંડ) અને ચાર શિક્ષાવ્રત (૯ સામાયિક, ૧૦ દેસાવગાસિક, ૧૧ પૌષધોપવાસ, ૧૨ અતિથી સંવિભાગ) એમ શ્રાવકો માટે (દેશવિરતિરૂપ) ૧૨ વ્રતો છે.’’
દેશવિરતિ ધર્મ એટલે સંયમી થવા માટેની પ્રાથમિક ભૂમિકા. એમાં આત્મા જેમ જેમ અણુવ્રતનું પાલન કરતો થાય તેમ તેમ ગુણ સ્વરૂપ જે ત્રણ વ્રત છે તે જીવનમાં આવે. ત્યાર પછી શિક્ષા કરાવનાર શિક્ષાવ્રતનો સહારો જો જીવ લે તો કાળક્રમે એ બારે વ્રતનો (૧૨૪ અતિચારથી બચી) અધિકારી થઈ શકે. પછી સર્વવિરતિ સ્વીકારવું એના માટે ઘણું સરળ છે.
૨૦
| SR No. | 006138 |
| Book Title | Maro Sohamano Dharm Sachitra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |