________________
ઉપ૨ લક્ષ્મી-સરસ્વતિ જોઈ ગુરૂ જરા વિચારમાં પડ્યા. પણ ચતુર શિષ્ય તરત સમજી ગયા ને ગુરૂદેવની શંકા દૂર કરવા જીવનભર છ વિગઈના ત્યાગના પચ્ચક્ખાણ આપવા વિનંતિ કરી. કેવા દીર્ઘદ્રષ્ટા ગુરૂ ને વિનયવંત શિષ્ય.
શ્રી બપ્પભટ્ટસૂરિ મહાજ્ઞાની, ધ્યાની, તપસ્વી હતા. એક દિવસ ગોગિરિના રાજા આમ નરેશ્વરને અસાધ્ય તાવ આવતો હતો. અનેકાનેક પ્રયત્ન કરવા છતાં રોગે મચક ન આપી. અંતે આચાર્યદેવશ્રીની મંત્રીત કામળી રાજાને ઓઢાડવામાં આવી. ફળ સ્વરૂપ તરત તાવે (તપના પ્રભાવને અસહ્ય સમજી) વિદાય લીધી.
શ્રી પાદલિપ્તસૂરિ મહાતપસ્વી થઈ ગયા. જ્ઞાની ને લબ્ધિવંત પણ તેઓ એટલા જ. એક દિવસ ખેડાના જ્ઞાનભંડારમાંથી એક પોથી તેઓને મળી. તેના હજી ૪– ૮ પાના પણ વાંચ્યા નથી ત્યાં દેવીએ પોથીનું હરણ કરી લીધું. તો પણ એ વાંચેલા પાનાના આધારે રોજ સ્વલબ્ધિથી પાંચ॰ તીર્થની જાત્રા કર્યા પછી આહાર લેવાનો સંકલ્પ કર્યો. કેવી હતી તે દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર ભક્તિ !
સિદ્ધચક્ર પૂજનમાં એક ‘મહર્ષયઃ સંતુ સતામ્ શિવાય' સ્તોત્ર બોલાય છે. તેમાં અનેક પ્રકારના લબ્ધિવંત મુનિઓની વાતો આવે છે. મહાપુરુને સ્પર્શેલો પવન પણ રોગીને સ્પર્શે તો રોગી નિરોગી થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એજ કે તપ-આત્માને લાગેલા કર્મો તો ખપાવે જ છે પણ અનંત શક્તિ પણ પ્રગટાવે છે. નિર્વાણ સમે તીર્થંકર પરમાત્મા પણ તપ કરતા હોય છે.
તપ અને આહારસંજ્ઞા :
ચોર્યાશી લાખ યોનીમાં જીવ ગમે તે ગતિ-જાતિમાં જન્મે, દરેક સ્થળે એ પોતાની યોગ્યતા અનુસાર આહાર લે છે. આહારના ત્રણ પ્રકારો છે. ૧. કવલાહાર, ૨. લોમાહાર અને ૩. ઓજાહાર. માત્ર આ જીવ એક ગતિનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી બીજી ગતિમાં જાય ત્યારે જતી વખતે અનાહારી ૨-૩ સમય માટે હોય છે અને શાશ્વત સુખ જ્યાં છે તે મોક્ષમાં જ કાયમી અનાહારી પદ પ્રાપ્ત કરે છે.
જિનમંદિરમાં જ્યારે અગ્રપૂજામાં નૈવેદ્ય પૂજા આપણે કરીએ છીએ તે વખતે આજ કારણે દુહો બોલતી વખતે ભાવના ભાવિએ છીએ કે - ‘હે પ્રભુ ! વિગ્રહગતિના અનાહારી પદ મેં ઘણાં ભોગવ્યા, તો પણ મારો અંત ન આવ્યો. મારે તો મોક્ષનાં અનાહારી પદની અભિલાષા છે. તે આપો.'' આ જગતમાં ‘‘બુભુક્ષિતઃ કિં ન કરોતિ પાપઃ ?'' એ ન્યાયે પેટ જ વેઠ કરાવે છે, અઢારે પાપસ્થાનક સેવડાવે છે. તેથી આહાર સંજ્ઞા ઘટાડવા તપ જીવનમાં ઘણું જરૂરી છે. ‘‘આહાર કરાવે જીવને, ઉપાધિવ્યાધિ અપાર.''
· સિદ્ધાચલજી, ગિરનાર, ભરૂચ, મથુરા, ગ્વાલીયર.
5
તપના પ્રભાવે આઠ સિદ્ધિ, નવ નિધિ યાવત્ મોક્ષ પણ પ્રાપ્ત થાય.
૧૩૭