Maro Sohamano Dharm Sachitra

SR No.: 006138
Original Sutra Author: N/A
Author: Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala
Publication Year: 1999
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 6 MB

Page 129

જિનમંદિરમાં રત્નત્રયીનો લાભ થાય માટે તેનું સેવન કરવું. ૨. અનિવાર્ય કાર્ય-કામ વિના બીજાના ઘરમાં પ્રવેશ પણ ન કરવો. ૩. ઉભટવેશ પરિધાન ન કરવો. (શ્રાવકને શોભે તેવો વેશ પરિધાન કરવો.) ૪. વિકારોત્પાદક વચનો ન બોલવા. ૫. જે પ્રવૃત્તિ બાળચેષ્ટા જેવી છે, તે ચેષ્ટાઓ ન કરવી. ૬. મધુર (હિતકારી) વાણી વડે પોતાનું કે બીજાનું અહિત ન થાય તેવું) કાર્ય
સાધવું. શીલ અને ભાવશ્રાવક :
ભાવશ્રાવકોની વિચારણા જો કરવામાં આવે તો ત્યાં પણ છ લક્ષણમાં એક બ્રહ્મચર્યનું લક્ષણ વર્ણવ્યું છે. તેજ રીતે જે તપની આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મની નિકાચણા થાય. તે વીશ સ્થાનક તપમાં પણ ૧૨મું “બ્રહ્મચર્ય પદ છે. ચંદ્રવર્મા રાજાએ આ તપની ઉત્તમ પ્રકારે આરાધના કરી તીર્થકર નામકર્મની નિકાચના કરી હતી. અર્થાત તીર્થકર થવા માટે પણ બ્રહ્મચર્ય ઉપયોગી થાય છે.
બારવ્રતની અંદર મૈથન વિરમણ વ્રતની સાથે ખાસ ચાર જે શિક્ષાવ્રતની પ્રરૂપણા કરાઈ છે. તેમાં પણ સામાયિક, પૌષધ, દેસાવગાસિક અને અતિથિ સંવિભાગ વ્રતની આરાધનામાં અવાંતર રીતે આરાધક આત્મા બ્રહ્મચર્ય વ્રતની ઉપાસના કરે છે.* સાધુઓ તો આ વ્રત આજીવન પાળનારા (સ્વીકારેલ હોવાથી) હોય છે. આ રીતે વ્રતધારીઓ સ્વ જીવને (ત્યાગના કારણે) અને પર જીવને (પચ્ચખ્ખાણના કારણે) અભયદાન પણ આપનારા થાય છે.
શીલ, બ્રહ્મચર્ય માટે સૂક્ષ્મ દ્રષ્ટિએ વિચારીશું તો - એકથી ચાર ઈન્દ્રિયોને વિષય-વિકાર સંબંધી અતિચાર લાગતા નથી. કારણ એ જીવો ભોગટવો કરતા નથી તેમ છતાં એ જીવો કર્મ નિર્જરાનો લાભ પણ ત્યાગ કર્યો ન હોવાથી મેળવી શકતા નથી. જ્યાં વિચાર-આચારમાં વિરતિ-ત્યાગની ભાવના નથી ત્યાં કર્મ નિર્જરા શક્ય નથી.
છ'રિપાલીત સંઘયાત્રાના યાત્રીકો માટે પણ ખાસ યાત્રાના દિવસોમાં બ્રહ્મચર્યનું પાલન નિયમો બતાડ્યું છે. બ્રહ્મચારી હોય, ભૂમિ સંથારી હોય, સચિત્તના ત્યાગી, ગુરુ સાથે પાદ વિહાર એકલ આહારી હોય, અર્થાત મનથી વૈરાગી, તનથી ભૂમિસંથારી ને વચનથી વચનગુપ્તિના પાલક હોય છે. અને તોજ એ તીર્થ યાત્રા અપૂર્વ આનંદ ને અખૂટ પુણ્ય બંધાવી શકે છે. કામ-ઈચ્છાપૂર્તિ ઃ
કામ”ને સંસ્કૃતમાં ઈચ્છાનો પર્યાયવાચી શબ્દ માનવામાં આવે છે. સંસારી જીવ ક્ષણે ક્ષણે વિવિધ પ્રકારની ઈચ્છાઓ કરતો હોય છે. છતાં સર્વ સામાન્ય રીતે + ૨૨ ભ.ના સાધુ ચાર મહાવ્રતી હોવા છતાં “સ્ત્રીને પરિગ્રહમાં સ્વીકારી લે છે.
- ૧૦૮