________________
(૨૨) ગીતાર્થ ગુરુભગવંતોને શ્રી જિનમંદિર નિર્માણ-જીર્ણોદ્ધાર આદિ અર્થે દેવદ્રવ્યની અભિવૃદ્ધિ થવી પરમતમ અ-નિવાર્ય લાગવાથી તે પૂજ્યપાદ ગુરુ ભગવંતોએ શ્રી સંઘને આપેલ સદુપદેશથી સ્વપ્નદ્રવ્યની બોલીનો મંગળ પ્રારંભ થયેલ. ત્યારથી ચાલી આવતી આ સુપ્રણાલિકા દ્વારા ઉત્પન્ન થતું દ્રવ્ય દેવદ્રવ્ય ખાતાનું જ ગણાતું આવ્યું છે. | સ્વપ્નદ્રવ્ય દેવદ્રવ્ય જ ગણાય એવું ત્રિકલાબાધિ નક્કર સત્ય સિદ્ધ થયેલ હોવા છતાં, કેટલાક જીવાત્માઓથી ગત કોઈક ભવે બંધાયેલ મિથ્યાત્વાદિ અશુભ કર્મ ઉદયમાં આવવાર્થ સ્વપ્નદ્રવ્યની અમુક ટકા ઉપજ સાધારણ ખાતે લઈ જવાનો અસત્ અભિપ્રાય આપીને સાધારણ ખાતે લઈ જવાનો બાલિશ પ્રયત્ન પણ કરેલ છે. પવિત્ર દેવદ્રવ્ય એ પરમ ઉચ્ચતમ પૂજ્ય માતૃસ્થાને ય જેવું પરમ પવિત્ર ધાર્મિકદ્રવ્ય છે. જ્ઞાનદ્રવ્ય એ પરમ આદરણીય ભગિની જેવું ધાર્મિક દ્રવ્ય છે. ત્યારે સાધારણ દ્રવ્ય એ સ્નેહ અને અનુરાગ જન્માવનાર અર્ધાગના પત્ની જેવું ધાર્મિકદ્રવ્ય છે. કારણ કે સીદાતા સાધર્મિકોને ધર્મમાર્ગમાં ટકાવવા માટે સ્થિતિસમ્પન્ન સાધર્મિકોએ સંયોગો અનુસાર સીદાતા સાધર્મિકોની સારસંભાળ કરવી, પરમ અનિવાર્ય છે પણ તે રીતે થવું શક્ય ન હોય, તો શ્રી સંઘ સંયોગને આધીન આપવાર્દિક માર્ગે સીદાતા સાધર્મિકો ધર્મભાવનામાં અડગ રહે, તે માટે સાધારણ દ્રવ્યનો ઉપયોગ કરી શકે. એટલે સાધારણ દ્રવ્યને અર્ધાગના જેવી કક્ષાનું ધર્મદ્રવ્ય ગયું છે.
પૂજ્ય આદરણીય માતા-બહેન અને અર્ધગના પત્ની આ ત્રણેય આકાર અને ચિહ્નથી સમાન હોવા છતાં પૂજ્યતા આદરણીયતા અને સ્નેહાનુરાગની અપેક્ષાએ મા-બહેન અને પત્નીમાં આકાશ પાતાળ જેટલું મહત્તમ અંતર છે. દેવદ્રવ્યને સાધારણ ખાતે લઈ જવાની કુચેષ્ટા એટલે પૂજ્ય માતાજીની સાથે પત્નીના જેવો અભદ્ર કુવ્યવહાર કર્યો ગણાય.