________________
વર્તમાન જ્ઞાનની પર્યાય-ઉપયોગ જ્યારે સ્વભાવમાં સ્થિર હોય છે ત્યારે જ ભાવ સંવર-નિર્જરા-મોક્ષ થાય છે. અને તે સમયે દ્રવ્યકર્મનું અટકવું-ખરી જવું-પૂર્ણ ખરી જવું તેને દ્રવ્ય સંવર-નિર્જરા-મોક્ષ કહેવામાં આવે છે. ૯૬. જે જીવ અખંડ ધારાવાહી જ્ઞાનથી આત્માને નિરંતર શુદ્ધ અનુભવ્યા કરે છે તેને મોહ રાગ-દ્વેષરૂપી ભાવાસ્વવો રોકાય છે તેથી તે શુદ્ધ આત્માને પામે છે.
ધારાવાહી જ્ઞાન એટલે પ્રવાહરૂપ જ્ઞાન-અતૂટક જ્ઞાન-એ હે રીતે કહેવાય
(૧) જેમાં વચ્ચે મિથ્યાજ્ઞાન ન આવે એવું સમજ્ઞાન ધારાવાહી જ્ઞાન છે.
જેવું સ્વરૂપ છે તેવું સદાય માનવું હું જ્ઞાનાનંદ સ્વરૂપ ભગવાન આત્મા
છું (યથાર્થ નિર્ણય) અને સર્વથા સર્વથી ભિન્ન છું (ભેદજ્ઞાન)”. (૨) એક જ શેયમાં શુદ્ધ આત્મામાં) ઉપયોગના ઉપયુક્ત રહેવાની અપેક્ષાએ
જ્ઞાનનું ધારાવાહીપણું કહેવામાં આવે છે આ ઉપયોગ સ્થિર થવાની અપેક્ષાએ છે. “કેવળ નિજ સ્વભાવનું અખંડ વર્તે જ્ઞાન;
કહીએ કેવળજ્ઞાન-દેહ છતાં નિર્વાણ.” ૯૭. આવા નિશ્ચય મોક્ષમાર્ગમાં સાચા દેવ-ગુરૂ-શાસ્ત્ર જે નિમિત્ત છે તેનું
યથાર્થ જ્ઞાન તેમજ તેમની સાચી શ્રધ્ધા (૧) દેવઃ ભગવાન સર્વજ્ઞ વીતરાગ દેવ છે. જેનું વીતરાગ સ્વભાવરૂપ વીતરાગી પરિણમન થયું છે તે જ સાચા દેવ છે. અરિહંત અને સિધ્ધ (૨) ગુરૂઃ જેને સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રરૂપ શુધ્ધ રત્નત્રય નિર્મળ વીતરાગ પરિણમન થયું છે અને જે વીતરાગ સ્વભાવી શુધ્ધ ચૈતન્યસ્વરૂપનું જ કથન કરે છે તે સાચા ગુરૂ છે. નગ્નદિગંબર ભાવલિંગી સંત જ સાચા ગુરૂ છે. આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ. (૩) ધર્મ વીતરાગ સ્વભાવે આત્માનું પરિણમન થાય તે ધર્મ છે. જેમાં માત્ર વીતરાગતાની પ્રરૂપણા છે એવા શાસ્ત્રો સાચા પરમાગમ છે. આ પ્રમાણે દેવ
