________________
કાળો પડે. ફાનસ એક માથાકુટિયું સાધન છે. લાઈટ તો કહ્યાગરા કંતની જેમ સેવા આપે છે. માત્ર સ્વિચ ઓન કરો ને પ્રકાશ જ પ્રકાશ! આધુનિક સાધન આવવાથી માણસના પક્ષે માત્ર પરિશ્રમ ઘટ્યો છે તેવું માનતા. રેઝિટિંગ સાધન સાથે શી રીતે કામ પાર પાડવું તે અંગેની ટેક્નિકનું ટ્યુશન પણ તેનું બંધ થયું.
આ ફાનસ તો માત્ર નમૂનો છે. જૂનાં તમામ સાધનો સાથે નવાં સાધનોને સરખાવી જુઓ. જૂનાં તમામ સાધનો રેઝિસ્ટન્ટ એન્ડ રિએક્ટિવ હતાં. નવાં બધાં જ સાધનો ઓબિડિયન્ટ એન્ડ ઈન્સ્ટન્ટ છે. ચાંપ દાબતા જ કામ થાય. આથી આવાં સાધનો વાપરવા ટેવાયેલા માણસના મનમાં સહેજે એક વૃત્તિ પેદા થાય છે કે કોઈ પણ કામતરત જ થવું જોઈએ. હું “ચૂપ' કહું એટલે પત્નીએ બોલવાનું બંધ કરવું જ જોઈએ. અને હું “બોલ' કહું એટલે દીકરાએ બોલવું જ જોઈએ. જાણે ચૂપ' એટલે Mute‘બોલ” એટલે Play.
તદન નાના અને નજીવા કહેવાય એવા પ્રસંગોમાં માણસ ઊકળી જાય છે. તેની પાછળ એક કારણ આ પણ જણાય છે કે અત્યંત કહ્યાગરા વૈજ્ઞાનિક સાધનોના વપરાશના કારણે માણસના રુઆબ, ઈચ્છાશક્તિ અને અપેક્ષાશક્તિમાં ધરખમ વધારો થયો છે. તે ન સંતોષાય એટલે પિત્તો જાય. મગજની સમતુલા અને કુટુંબનો લય બધું જ ખોરવાય છે.
કોઈ દાંતણ વેંચનારી બાઈ પોતાને ત્યાં રહેલી ગધેડી ચાલે નહીં ત્યારે તેને બુચકારીને કહેતી કે હેંડમારી બુન. હેંડ. હેંડને ગધેડીને બહેન કહે એટલે નવાઈ તો લાગે જ ને?
કોઈએ કારણ પૂછ્યું તો કહે : આ તો ભારે અળવિતરું પ્રાણી છે. પણ તેની સાથે મીઠાશથી બોલવાની ટેવ એટલે પાડું છું કે ઘરાકો
------– મનનો મેડિકલેઈમ (૮૪)----–
