________________
ખડ પહેલે
(પાઈ–છંદ) ખંડ ખંડ મીઠા જિમ ખંટ, શ્રી શ્રીપાળ ચરિત્ર અખંડ; કીર્તિવિજય વાચકથી લહ્યો, પ્રથમ ખંડ ઈમ વિનમેં કહ્યો.
અર્થ -જેમ શેરડીના સાંઠામાં. કાતળી કાતળી દીઠ વિશેષ વિશેષ મીઠાશ હોય છે, તેમ આ અખંડ શ્રી શ્રીપાળચરિત્રની અંદરના દરેક ખંડમાં વિશેષ વિશેષ મીઠાશ છે. અખંડ એ માટે કહેવામાં આવે છે કે શેરડીના સાંઠામાં અંતે ફીકાશ હૈય છે, તેમ આ રાસમાં અંતે ફીકાશ નથી, પણ ઉલટી વિશેષ મીઠાશ છે, માટે તે શેરડીના ખંડથી અથવા તે તેનાથી બનતી ખાંડથી પણ આ સસની મીઠાશ અખંડ છે. એવા ખંડવાળા આ રાસને પહેલે ખંડ, શ્રી કીતિવિજયજી ઉપાધ્યાયજી દ્વારા પ્રાપ્ત થએલા જ્ઞાનવડે અગર એએનાથી મળેલી માહિતીવડે શ્રીવિનયવિજયજી ઉપાધ્યાયજી કહે છે કે મેં (આ ખંડ) સંપૂર્ણ કર્યો. (૧)
ઈતિ શ્રીમાન મહોપાધ્યાય શ્રીકીતિવિજયજી ગણીના શિષ્ય ઉપાધ્યાય શ્રીવિનયવિજયજી ગણું રચિત પ્રાકૃત પ્રબંધરૂપ શ્રી શ્રીપાળજીના રાસની અંદર શ્રીસિદ્ધચક્રજીના મહીમાના અધિકાર વિષે શ્રીપાળકુંવર ને મયણુંસુંદરીના પરણવાની હકીકત, તથા શ્રીસિદ્ધચક્રજીના આરાધનવડે મળેલી નીરોગીતા, કમળપ્રભા મિલાપ અને તેણીએ પોતાની હકીકત જાહેર કરવા, વગેરે વગેરે વર્ણન સહિત પ્રથમ ખંડનું પુરોહિત પૂર્ણ ચંદ્ર અચળેશ્વર કૃત ગૂજરાતી ભાષાંતર સંપૂર્ણ.
પ્રથમ ખંડ: સમાસ.
