Page Text
________________
૩૩૪
શ્રીપાળ રાજાને રાસ તેવું સમકિત સ્વરૂપ આત્મા પોતેજ સમકત્વ ધ્યાનની લીનતા વડે પ્રાપ્ત કરી શકે છે. ( હવે જ્ઞાનપદ સંબંધમાં કથન કરે છે, જે જ્ઞાન વડે જ્ઞાનાવરણીય કર્મની પાંચ પ્રકૃતિ પૈકી કેટલીક પ્રકૃતિ ક્ષય થાય ને કેટલીક ઉપશમ થાય તો ખુદ આત્માજ જ્ઞાનરૂપ થઈ અબોધતાને અંત કરી શકે છે. ( ચારિત્ર સંબંધમાં વર્ણન કરતાં કહે છે કે ) જે આત્મા વિભાવથી એટલે કે પોતાને ન છાજતા ભાવોથી વિરામ પામ્ય-પાછો હઠી બંધ પડયો અને પોતાના સ્વભાવમાં રમણ કરતે સારી લેશાઓથી ભાવંત બની ફરીને મોહરૂપ જંગલમાં ન ભટકનારો થાય તે આત્મા ચારિત્રરૂપ થયોજ જાણવો. (હવે તપ પદ વિષે કહેતાં પ્રભુશ્રી કથન કરે છે કે, જે આત્મા સમતા રૂપ બની સમતાના ગની અંદર આત્મ પરિણતિવંત થાય તો તે આત્મા નિજ પરિણુતીના ચવડે સંવર ગુણના આદરવાથી ઈચ્છાને રાકી પાડે, તથા પોતાના મૂળ ગુણને ભકતા થઈ કંડકને કમી કરી ક્ષમાના કંડકને વધારી દે તે ખુદ તે આત્મા આત્મબળ યોગે તપ સ્વરૂપજ થાય છે; માટે સિદ્ધાંત ભણવા તે શ્રુતજ્ઞાન વગર અન્ય ચાર જ્ઞાન જાણવાં તે આગમ, કિંવા જ્ઞાની અનુપયોગી તે આગમ અને જ્ઞાની ઉપગી તે નોઆગમ કહેવાય છે–એ આગમ ના આગમન ભેદ અને તેના સાચા ભાવ જાણી લઈ ચપળતા મટાડીને હે ભવિજન ! તમે પરભવમાં રૂચિવંત ન થતાં ફક્ત આત્મભાવની ભૂમિકામાંજ કાયમ થજો કે જેથી આત્મકલ્યાણની વૃદ્ધિ થઈ અંતે અખંડાનંદના ભકતા થવાય. અર્થાત્ આગમવડે ભાવનિખેપાને અવલંબી અરિહંતશ્રીના ઉપયોગ વડે તે ધ્યાનમાં લીન થવાથી ધ્યાનલીન જીવ ઋજુસૂત્ર નયપ્રભાવે અરિહંત કહેવાય છે, માટેજ અરિહંત પદને ધ્યાનાર અરિહંત નિપજાવનારને જ અરિહંત કહેવાય એમ નવપદની ભાવના કરવી. કેમકે અષ્ટસિદ્ધિ નવનિધિ વગેરેની સર્વ સમૃદ્ધિ આત્માની અંદરજ ગુપ્તપણે રહેલી છે. તેમજ નવપદની ત્રાદ્ધિ પણ આત્મામાંજ છુપાઈ રહેલી છે. તે સકળ સમૃદ્ધિને આધ્યાત્મના શોધબળથી શોધી પ્રકટ કરી તેના સેકતા થવું કે જેથી ખુદ આત્મારામસચિત ને આનંદરૂપ સચ્ચિદાનંદજ સાક્ષીભૂત થઈ સર્વ ગુપ્ત સત્તાને માલિક બનાવવા મદદગાર થશે. જો કે આત્માશુદ્ધ થવા સંબંધમાં જિનેશ્વર દેવે સંખ્યા વગરના ગ-ઉપાય કહ્યા છે, તથાપિ તે બધા રોગો પૈકી આ નવપદ આરાધન યોગ સર્વમાં મુખ્યતા ધરાવે છે માટે આ નવપદના આલંબન સહિત આત્મધ્યાન કરવું તે જ પ્રમાણ છે. ( કવિ કહે છે કે શ્રી પરમાત્માની કહેલી વાણી અગર મેં કહી બતાવેલી વાણુ સાતે નય સમ્મત છે; નહીં કે એકે નયથી અપૂર્ણ છે તે તેવી પૂર્ણ નય ગર્ભિત
| SR No. | 006082 |
| Book Title | Shripal Rajano Ras |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publisher | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publication Year | |
| Total Pages | 468 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |