________________
ખડ ચોથો
૩૨૫
સષધિ લબ્ધિ કહેવાય છે. એક વખતે બધી ઈદ્રિયોને સાંભળવાની ક્રિયા ઈદ્રિયદ્વારા સર્વ ઈદ્રિના વ્યાપારને જાણી લેવા અનુભવવાની શકિત હોય કિંવા બાર એજનની અંદર ચક્રવત્તિનું લશ્કર હેય તેની અંદર જ્યારે એકી વખતે બધી જાતનાં વાજા વાગે ત્યારે તે એકી વખતે વાગતાં વાજાંને જુદા જૂદા શબ્દ વડે વાગતાં કળી શકે તેવી શકિત પ્રાપ્ત થાય, તે સંભિન્નશ્રોત્ર લબ્ધિ કહેવાય છે. અવધિજ્ઞાનવંતની જાણવાની શકિત તે અવધિજ્ઞાન રૂ૫ લબ્ધિ કહેવાય છે. મન:પર્યવ જ્ઞાન વડે સામાન્ય માત્ર પણ આ પ્રાણીએ મનમાં ઘટ ચિંતવેલ છે એવું જાણે પણ તે ઘટ કે ને કયાને તે ન જાણી શકે; કિંવા અઢીદ્વીપ અંદરના મનુષ્યમાં મન સંબંધી બાદર પર્યાય જાણી શકે છે આ ઋજુમતિલબ્ધિ કહેવાય છે. ચિંતવેલે ઘડો સોનાને છે અને પાટલીપુરમાં બનેલું છે એવું જાણે કિંવા અઢીદ્વીપના મનુષ્યના મનના સૂક્ષ્મ વિચાર પર્યાય જાણવાની શકિત તે વિપુલમતિ લબ્ધિ કહેવાય છે. જઘાચારણ ને વિદ્યાચારણ લબ્ધિની પ્રાપ્તિ તે ચરણ લબ્ધિ કહેવાય છે. જે વડે દાઢ ઝેર યુકત થાય તે આશવિષ કહેવાય છે, તેના પણ બે ભેદ છે તે એ કે જાતિ આશિર્વિષ ને કર્મઆશિર્વિષ છે, તેમાં પણ જાતિ આશિવિષ સાપ, વીંછી, દેડકાં ને મનુષ્ય એ ચાર ભેદ રૂપ છે અને કર્મ આશિવિષ તિય"ચ તથા મનુષ્યને જ હોય છે. તે ત૫ ક્રિયા અનુષ્ઠાન દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે તેથી સાપની પેઠે બીજાના પ્રાણની હાણ કરી શકવાની શકિત પ્રાપ્ત થવી તે આશિવિષલબ્ધિ કહેવાય છે. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત રૂપ તે કેવળલબ્ધિ કહેવાય છે. ગણપદની પ્રાપ્તિ તે ગણધર પ્રાપ્તિ તે ગણધર પદ લબ્ધિ કહેવાય છે. પૂર્વધર કે શ્રુતજ્ઞાનધરપણુની પ્રાપ્તિ તે ગણધર પદલબ્ધિ કહેવાય છે. પૂર્વધર કે શ્રુતજ્ઞાનધર પણાની પ્રાપ્તિ તે ગણધર પદલબ્ધિ કહેવાય છે. તીર્થંકર પદ પ્રાપ્તિ તે તીર્થકરલબ્ધિ કહેવાય છે. ચક્રવતિ પદ પ્રાપ્તિ કિંવા ચક્રવતિની રાજઋદ્ધિની રચના દષ્ટિ ગોચર કરાવી દે તે ચક્રવર્તિપણાની લબ્ધિ કહેવાય છે. બળદેવપદની પ્રાપ્તિ કિંવા બળદેવપણાની ઋદ્ધિ સ્કુરાયમાન કરી દેખાડે તે બળદેવપણાની લબ્ધિ કહેવાય છે. વાસુદેવપદપ્રાપ્તિ અથવા તેના જેવી ઋદ્ધિ કરી બતાવે તે વાસુદેવપણની લબ્ધિ કહેવાય છે, વાણી માં દુધ સાકર કરતાં પણ ધારે મિઠાસ પ્રાપ્ત થાય તે ક્ષીરાશ્રવ–મધ્યાશ્રવ–ધનાશ્રવ- ઈશ્વરસાશ્રય લબ્ધિ કહેવાય છે. હૈયામાં સકલસૂત્રાર્થ અચળરૂપ દ્વિભરેલી હોય તે કોષ્ટક લબ્ધિ કહેવાય છે. પદ સાંભળતાંજ પૂર્વાપરપદનું જ્ઞાન થાય તે પદાનુસારિણી. તેના ત્રણ ભેદ છે તે એ કે પ્રથમનું પદ સાંભળી છેલ્લા પદને મતલબ અટકી નિશ્ચય કરી લે તે અનુતપદાનુસારિણી, તથા છેલ્લા પદને