________________
ખંડ ચેક
૨૧. સેવન કર્યો તે મને ઝેરના વૃક્ષ સમાન દુઃખરૂપ પુલ ફળેથી ફળે છે. મતલબ એજ કે જેવાં જેણે બીજ વાવ્યાં તેણે તેવાં ફળ મેળવ્યા. કેઈ : કહે કે તમે એકજ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ છતાં આટલે બધે તફાવત કેમ પડી ? તે તેને દલીલ સાથે દર્શાવીશ કે જેવી રીતે એકજ સમુદ્રની અંદર અમૃતનું અને વિષ ( હલાહલ) નું ઉતપત્તિ સ્થાન છે, છતાં તેમાં જમીન આસ્માન જેટલું અંતર છે; કેમકે અમૃત રોગમાત્રનું નિકંદન કરી જીવન બક્ષે છે અથવા તે મરણ પામેલાને જીવાડે છે, અને હળાહળ ઝેર છે તે પ્રાણીમાત્રના પ્રાણની હાણ કરે છે, તે એકજ જગાએ પેદા થએલ છતાં મહાન તફાવતવાળાં છે, તેવી જ રીતે અમે બન્ને બહેને વચ્ચે પણ મોટો તફાવત છે, માટે કેઇએ ભૂલા ખાવે નહીં કે ઉત્પત્તિસ્થળ એક હોવાથી એક સરખાં મતિ, ગતિ, સ્થિતિવંત હોય. તેમજ મોટી બહેન પોતાના કુળની લાજને પ્રકાશ કરવામાં મણિરત્નની પેઠે દીપકરૂપ છે અને હું તે કુળને મલીન કરવાના કારણરૂપ હેવાથી ઘનઘોર ઘટાવાળી અંધારી રાતને પણ શરમાવનારી છે. મોટી બહેનને જેવાથી સોહામણું સમકિતની શુદ્ધિ થાય અને મને જેવાથી મિથ્યાત્વ લક્ષણ બહુજ ધીઠાઈ–વક્રતા પ્રાપ્ત થાય »
(૫–૧૭) હોજી એહવા બેલી બાલ,
સુરસુંદરીયે ઉપાય હો લાલ; હોજી જે આનંદન તેહ,
નાટિક શતકે પણ કયો હો લાલ. હાજી શ્રીપાર્લે વડગ,
હવે અરિદમણ અણુવિયો હો લાલ; હજી સુરસુંદરી તસુ દીધ,
બહુ ઋઢે વળાવિયે હો લાલ. હજી તે દંપતી શ્રીપાળ.
મયણને સુપસાઉલે હે લાલ; હજી પામે સમકિત શુદ્ધિ, અધ્યવસાચું અતિ ભલે હો લાલ.
૨૦. ૧ આ સંબંધ એજ બોધ આપે છે કે-મળેલી સમૃદ્ધિમાં છવાઈ ન જતાં સમાન ભાવે રહેવું; કેમકે દૈવની રચના કોઇને કળવામાં આવી નથી, જેથી ઘડી પછી કેવી હાલત થશે તે માલુમ પડતું નથી માટે છત જાઈ છોકવું નહીં.
