________________
૧૮૮
શ્રીપાળ રાજાને રાસ જન્મ દુઃખ આપનાર નીવડે છે, માટે એ બધાં દુખે કરતાં નરસા જનને રસંગ અધિક દુ:ખદાઈ છે, માટે સોનાની વીંટીમાં હીરે-માણેક જડાય તે જ ચોગ્ય છે, પણ અકીક જડ એગ્ય નથી. આવી જ રીતે આપણુ નિર્મળ સેના સરખી જૈન ધર્મિણીઓની સાથે અકીકરૂપ મિથ્યાત્વી પતિને સંગ જોડાવે અચોગ્ય જ છે. તેમજ જે પુરૂષ ઉપરથી શરદના મેઘની પેઠે ફોગટ ઘટાપ દેખાડી ગાજનારોજ હોય એટલે ઉપરથી રૂપાળે હેય છતાં અંદર રહસ્ય વિનાને હોય તે પુરૂષ પણ આપણે ન વર; પરંતુ પરીક્ષા કરીને જ વર વર કે જેથી પાછળથી કજોડાનાં રોદણાં ન રોવાં પડે.” આવું શુંગારસુંદરીનું બોલવું સાંભળી પાંચ સખિયે પિકી પહેલી પંડિત નામની સખી બોલી કે “જે પુરૂષ કવિત્ત સાંભળીને સામાના ચિત્તને ભાવ સમજી જાય તે ચતુર પુરૂષ ગણાય છે. જેમ દાળ, ભાત, ખીચડી વગેરે સીજ્યાની પરીક્ષા ફક્ત તેમને એક દાણો દાબી જેવાથી જ થઈ આવે છે તેમ. તથા શુરવીર પુરૂષને જેમ ચહેરો મહોરો જોવાથીજ તેના શરીરમાંની શકિત વગેરેની પરીક્ષા પડે છે, તેમ ફક્ત એકજ પદ રચી તેમાં પિતપેતાના મનને ભાવ સમાવી સમશ્યા પદ બનાવી સંભળાવતાં બાકીના ત્રણ પદ તે જ ભાવ પૂર્ણ તૈયાર કરી આપશે તો સમજાઈ જ જશે કે તે સમસ્યા પૂરક સ્વધર્મી છે કે વિધમી, માટે પોતપોતાની મરજી મુજબ જૈનધર્મ રહસ્યમય દેહરાનું ચોથું ચરણ રહસ્યમય બનાવીને ઉત્તર આપનાર પુરૂષને કહી બતાવે ને ઉત્તરમાં જે ત્રણ પદ બનાવી ઉમેરે તે ધ્યાનમાં રાખે એટલે જે આપણા મનની ધારેલી વાતનું રહસ્ય કહી બતાવે તે તે જ આપણે વર થશે.” આવી રીતનું સખીનું વચન સાંભળીને શૃંગારસુંદરી બેલી કે જે મારા મનના વિચાર ભરી સમસ્યાનું પદ સાંભળી બાકીનાં ત્રણ ચરણ અર્થ સંગિતવાળાં બનાવી સંભળાવશે તેને જ હું અવશ્ય વરીશ.૧ (આ પ્રમાણે બીજી સખીઓએ પણ પ્રતિજ્ઞા કરી.) જ્યારે આ પ્રતિજ્ઞા સંબંધીની વાત જગતની અંદર જાહેરમાં આવી ત્યારે ઘણાક બુદ્ધિમાન પંડિત પુરૂ કે જે પાદપૂતિને મમભાવ ભેદ સમજાવી પૂર્ણ કરી શકે તેવા હતા તેઓ એકઠા થવા લાગ્યા અને તે તે પદ સાંભળીને ધણી ઘણી બુદ્ધિને કેળવવા લાગ્યા; તે પણ જેમ પવનને પ્રબળ વેગ છતાં
૧ કમારીકાઓનો વાર્તા સંબંધ એજ બોધ આપે છે કે જેની સાથે સંબંધ બાંધવો તેની સાથે પહેલેથીજ મનને મિલાપ મળતા આવશે કે નહીં ? તે તપાસી નક્કી કરી લેવું કે જેથી પસ્તાવાને વખત ન આવે. બીજે એ બોધ આપે છે કે દુષ્ટજનને સંગ તમામ જાતનાં દુઃખો કરતાં અત્યંત દુ:ખદાયી છે માટે તેથી ખસૂસ દૂર રહેવા ખંત રાખવી.