Shripal Rajano Ras

SR No.: 006082
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Ratanchand Vora
Publisher: Bhogilal Ratanchand Vora
Total Pages: 468
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 174

ખંડ ત્રીજો
૧૪૭ તોપણ વાજ ન આવિયે, મન કરિયેં અનુકૂળ; ઉદ્યમથી સુખ સંપજે, ઉદ્યમ સુખનું મૂળ, વૈરીને વાધ્યો ઘણે, એ મુજ ખણશે કંદ; પ્રથમજ હણવા એહને, કરે કેઈક ફંદ. ઇમ ચિંતવતે તે ગયે, ઊતારે આવાસ, પલક એક તસ જક નહીં, મુખ મૂકે નિસાસ. ૧૪
અર્થ-જ્યારે વહાણે કંકણ કાંઠે જઈ પહોંચ્યાં ત્યારે નિરૂપાય છતાં પણ લાંગર નાખવા પડ્યાં, અને રાજાની ભેટ લેવા પરિવાર સહિત ધવળશેઠ વહાણમાંથી ઊતરી નરપતિના ચરણ સ્પર્શવા રાજસભા તરફ ચાલ્યા, અને તેણે મહારાજાની અગાડી અમૂલ્ય વસ્તુઓનું ભેણું મૂકી ભેટ પણ લીધી, પરંતુ તે મને હારાજાની પડખે જ્યારે શ્રીપાળકુંવરને બેઠેલો દીઠે ત્યારે ભેટ સંબંધી સઘળો હર્ષ ચાલ્યો ગયો અને દીપતા કુંવરને જોતાંજ ચેર શેઠની છાતીમાં ત્રિદેષભૂળ પેદા થઈ આવ્યું, તેમજ જેમ તેજસ્વી સૂર્યના દેખવાથી સૂર્યશત્રુ-ઘુડની આંખ મીંચાઈ જાય છે તેમ (તેજપુંજ કુંવરને જોતાં) ધવળની આંખે મીંચાઈ ગઈ વસુપાળ રાજાએ ભેટની વસ્તુ અને અંગલક્ષણુના દેખાવપરથી આવેલા શેહને ગર્ભશ્રીમંત જાણી તેનું માન વધારવા શ્રીપાળજીના હાથથી પાનબીડું દેવરાવવા ઇસરત કરી, એટલે કુંવરે ધવળશેઠના હાથમાં પાનબીડું આપ્યું કે તેણે કુંવરને પૂરેપૂરી રીતે ઓળખી લીધે, જેથી રાજા તરફનું માન મળ્યા છતાં પણ મરણ નજીક ભમવાને સંગ-સંભવ જાણી તેનું ચિત્ત ડામાડોળવાળું થઈ રહ્યું, અને વિચારવા લાગ્યો કે–“હાય! હાય! દૈવ! અટારડા દૈવ! આ શો ઉત્પાત જેવું છું? કે જે વાત મેં ૧ખારા દરિયાની અંદર ફેંકી દીધી હતી, તે મહાસાગરમાં ડૂબેલી વાત પાછી શી રીતે જાહેર થઈ !” આ પ્રમાણે વિચારમાં લીન થઈ તરંગેના તાડ પર ચડયા કરતો હતો તે દરમિયાન સભા વિસર્જન થઈ, અને જ્યારે રાજા રાજમહેલમાં ગયો ત્યારે ધવળશેઠે દરવાનને પૂછયું-“ભાઈ ! આ સભામાં પાનબીડાં આપનાર માનવંતે રાજવી કોણ છે ? એ તો કઈ નવતર દેખાય છે ખરે?” આના ઉત્તરમાં દરવાને કહ્યું–“શેઠ! એ માનવંતાની વિગત સાંભળતાં મનુષ્યને આશ્ચર્ય પેદા થાય તેમ છે, કેમકે દરિયાકાંઠે વનમાં સૂતેલા એમને જગાડી મહા મહોત્સવની સાથે ઘેર લાવ્યા અને મહારાજાએ જાત કે વાત પૂછ્યા વિના
૧ આ કથન એજ બોધ આપે છે કે સાતમે પાતાળે પેસી પાપ કર્યું હોય તે તે પણ જગજાહેર થઈ આવે છે, કેમકે પાપ કદિ છૂપું રહેતું જ નથી. જે સુખની ખાતર પાપ કર્યું હોય તે પાપ પ્રગટ થતાં સુખને બદલે દુઃખ આપે છે; માટેજ પાપકર્મ આચરવું નહીં.