________________
નશીખ એ ડગલાં આગળ
૧૧૧
અને સુશીલાને પણ જળ છાંટી તેમજ ઠંડો પવન નાંખીને જાગ્રત કર્યાં.
પછી સૌ ધીમે ધીમે ડગ ભરતાં આગળ વધ્યાં. પણ બધાં એટલાં બધાં થાકી ગયાં હતાં કે ચાલતાં ચાલતાં તે ધ્રુજતાં હતાં અને ચક્કર અનુભવતાં હતાં. પણ ચાલ્યા સિવાય છૂટકો જ નહાતા, કોઈ ગામ કે નગરમાં પહાંચાય તે જ કઈ આરામ, ખેરાકને આવાસના અદેખત થઈ શકે. આથી હમણાં નગરમાં પહેાંચી જઈશ', એવી આશાએ સૌ મનને મજબૂત કરીને ડગલાં ભરતાં હતાં.
તેવામાં અધવચ્ચે કેતુસેન રડવા લાગ્યા. તેનાથી હવે એક ડગલું પણ આગળ મંડાતુ ન હતું. તેમજ તેને સખ્ત ભૂખ લાગી હતી. ભૂખની વેદના તેનાથી સહન નહેાતી થતી. આથી તે રડવા લાગ્યા અને ભીમસેનને કહેવા લાગ્યા :
પિતાજી ! મને ભૂખ લાગી છે, કંઈ ખાવાનું આપે ને? હવે મારાથી ભૂખને લીધે એક ડ્રગ પણ ભરાતુ નથી.'
બિચારા ભીમસેન ! કાંથી ખાવાનું લાવી આપે? દ્રવ્ય તા ઘણુ' બધું ચારાઇ ગયું હતુ, જંગલના રસ્તા હતા અને ગામ તેા હજી દૂર હતું. પુત્રને ભૂખથી પીડાતા જોઈ તેનુ હૈયુ વલાવાઈ ગયું. તેની આંખના ખૂણા ભીના થઈ ગયા. સુશીલાની આંખમાં પણ આંસુ ચમકી ઊઠચાં.
આહ ! શુ કર્મની ગતિ છે! અને કેટલી. બધી એ વિચિત્ર છે ? ઇન્દ્ર સરખા દેવ પણ તેને જીતવા સમર્થ થઈ શકતા નથી. નહિ તા કચાં અઢળક સુખ વૈભવમાં
