________________
વરસના વચલા દિવસે કોઈ બાળક દીક્ષા લેવા તત્પર બને ત્યારે બાળહિતના મંજીરા વગાડનારાઓ આ બધી ઇન્ડસ્ટ્રીઝ સામે સદંતર મૌન પાળે છે.
એકબાજુ ગ્લોબલ વોર્મિંગ, પર્યાવરણ, એનિમલ વેલફેરનો મહિમા ગાતા રહેવું, ઇકો-ફ્રેન્ડલી અને ચાઈલ્ડ લેબર ફ્રી પ્રોડકટ્સને પ્રમોટ કરતાં રહેવું, બીજા પર દયા, કરૂણા કરવાની વાતો કરતા રહેવું અને બીજી બાજુ ફટાકડાના ક્ષણિક આનંદ ખાતર બધી જ આદર્શ વાતોને ફટાકડા સાથે કાંડી ચાંપવી એ નર્યો દંભ નહીંતો બીજું શું?
સુખની ના નહોઈ શકે, પરંતુ જે વસ્તુ (૧) બનતી વખતે, (૨) બન્યા પછી, (૩) ફોડતી વખતે અને (૪) ફોડ્યા પછી એમ ચારેય અવસ્થામાં માનવ, પશુ તથા પ્રકૃતિ એ ત્રણેય માટે અત્યંત નુકસાનકારક હોય તેને છોડી દેવું એ ત્યાગ નથી, ફરજ છે.
જેનો સિવાય લગભગ કોઈ ફટાકડાનો વિરોધ નથી કરતું આ વાત જો સાચી હોય તો જૈનત્વની ઊંચાઇને માણવાનું અને સત્કારવાનુ મન થઈ આવે. ધર્મ સુખનો વિરોધ ન જ કરે. પરંતુ અનેકના જીવનને પ્રમાણ બહારનું નુકસાન કર્યા પછી જે ક્ષણિક આનંદ આપે તેવા તમામ સુખનીFavour તો માણસ પણ ન કરી શકે, ધર્મ તો ક્યાંથી કરે! - નિર્દોષ આનંદની વાત બાજુ પર રાખીને પહેલા તો આ આનંદછે કે આતંકછે તે તપાસવું રહ્યું.
કોઈ પણ પ્રકારની ઉજવણી હોય તે પ્રાણ પ્રાણી અને પ્રકૃતિને વધુ પડતી નુકસાન કરનારી ન હોવી જોઈએ. ફટાકડા નહી ફોડવા પાછળના સ્થાવર જીવોની રક્ષાથી લઈને જીવના પોતાના આત્મ પરિણામની રક્ષા સુધીના ઊંચા ખ્યાલો સુધી ન પહોંચી શકાય તો પણ માનવતાના સાદા પ્લેટફોર્મ પર પણ આનંદ મેળવવાની કે ઉજવણીની આ પદ્ધતિ વિચારણીયછે.
વિચારોની દીવાદાંડી
૫૯
