________________
એક વાત અંતરથી જણાવું તો પ્રભુના અનુગ્રહ, કરૂણા, કૃપાદૃષ્ટિ, આલંબનની સામે આવી બધી ગણતરી ઘણી તુચ્છ, હલકી અને વામણી લાગે છે. ભક્તના હૃદયને મળતી પુષ્ટિ, જીવનને મળતી તુષ્ટિ અને ભાવનાઓને મળતી સંતુષ્ટિ સામે આવી આંકડાકીય ગણતરીઓ કોઈ વિસાતમાં આવતી નથી. છતા બુદ્ધિવાદ વકરે ત્યારે “છોછમાલયા' ના ન્યાયે તેવાઓને તેવી ભાષામાં સમજાવવા જોઇએ એ કર્તવ્ય ધર્મ છે.
૨૦૦૭-૮ માં આવેલી ભયંકર મંદીની જોરદાર અસર હીરાબજાર ઉપર પણ જોવા મળી હતી. વર્ષોથી ઊંડા મૂળિયા નાંખીને બજારમાં જામેલી મસમોટી ફર્સે પણ સ્ટાફમાંથી છટણી કરતાં હતા ત્યારે સેંકડો હીરાઘસુઓને પણ વતનભેગા થવાની ફરજ પડી હતી તેમાંના ઘણા પાલિતાણામાં ઉપરામણિયા (યાત્રિકની થેલી વગેરે ઉપાડવાવાળા) તરીકે ગોઠવાઈ ગયા હતા.
કેટલાક હીરા બજારના યાત્રિકને યાત્રાર્થે આવેલા જોઈને તેઓ પરસ્પર ઓળખી લેતા. ‘તું અહીં ?' એમ સહજ પૂછાઈ જતું અને જવાબમાં પેલા ગીતની પંકિત યાદ આવી જતી. “નવોની आता, मेरे दादा आते है, मेरे दु :खके दिनो में वो बडे काम आते है''
મુંબઈ સાયનના શ્રી અભિનંદનસ્વામી દેરાસરમાં રોજ નાનપણમાં પૂજા કરવા જતો. દેરાસરની સામે જ એક ગાય લઈને બાઇ બેસતી હતી. લગભગ છેલ્લા પાંત્રીશ વર્ષથી એ રમાબાઈ આ એક સ્થળેથી પોતાનું ગુજરાન ચલાવી જાણે છે-કોઈ રેસ્ટોરન્ટ કે થિયેટરની બહાર ગાયવાળી જોઈ છે? કોઈ મંદિરની બહાર પાણીપૂરીવાળો જોયો છે? ખાનારા ક્યાં મળે અને ખવડાવનારા ક્યાં મળે તેનો ખ્યાલદરેકને હોય છે.
– વિચારોની દીવાદાંડી -
૧૯
