________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન
જે સ્વરૂપ સમજ્યા વિના પામ્યો દુઃખ અનંત આ સ્વરૂપના સમજણની ભૂલ છે. મને મારું સાચું સ્વરૂપ શું તે સમજાયું નથી – “હું આત્મા છું એ વિસ્મૃતિ થઈ ગઈ છે અને તેના પરિણામે આ અનંત સંસાર ઊભો કર્યો છે.
હું કોણ છું? ક્યાંથી થયો? શું છે સ્વરૂપમારું ખરું?” જીવને પોતાની સાચી ઓળખાણ થઈ નથી અને તે જ આની ભૂલ છે. પોતાના ભગવાન આત્માનું નિત્યપણું જણાયું નથી. બધી જ અનિત્ય વસ્તુઓને પોતાની માની-એના પરિણમનથી દુઃખ અનુભવી રહ્યો છે.
દરેક દ્રવ્ય સ્વતંત્ર છે. સ્વાધીન છે અને પોતાનું કાર્ય પૂર્ણ કરવા સંપૂર્ણ સામર્થ્યવાન છે. દ્રવ્યનું પરિણમન સ્વયંસંચાલીત હોવાથી એના પરિણમન સાથે મારા સુખ-દુઃખને કંઈ સબંધ નથી એ ન જાણ્યું એ જ મારી ભૂલ છે.
આ ભગવાન આત્મા તો અનંતજ્ઞાનનો ધણી આનંદમય અને સુખમય જ છે. અનંતશક્તિનો ધારક એવો આ આત્મા પોતે પોતાને-પોતાની શક્તિઓને-પોતાના જ્ઞાન-આનંદ સ્વભાવને ભૂલી ગયો છે એ જ પોતાની ભૂલ છે.
અનાદિકાળથી આ જીવે પૂર્વે કોઈ દિવસ નિજ પરમતત્ત્વ તરફ દૃષ્ટિ જ નથી કરી – કોઈ દિવસ પોતાનું સુખ સ્વમાં છે એ જાણ્યું નથી – માન્યું નથી અનુભવ્યું નથી.
આ જીવે ક્યારેય પણ એવો નિર્ણય કર્યો નથી કે પોતે સ્વયં ભગવાન છે. સર્વ જીવ છે સિદ્ધ સમ, જે સમજે તે થાય.” પોતે સ્વયં ભગવાન છે, સ્વયં સુખમય છે,
એ જીવે જાણ્યું નથી,
એ જીવે માન્યું નથી,
અને એ જીવે અનુભવ્યું નથી. આ છે મૂળમાં ભૂલ. “હે ભગવાન! હું બહુ ભૂલી ગયો’ એનો આવો વ્યાપક અને સૂક્ષ્મ ભાવ રહેલો છે. અનાદિકાળની આ ભૂલની આ જીવ ક્ષમાપનાની શરૂઆતમાં જ પશ્ચાતાપ કરી પોતાનું હૃદય ખાલી કરે છે.
૮OS
