________________
૧૧૪૦
છે
ભવ
છે
૧૨૫૦
કિંઠ )
૧૪૦
૧૫૦૦ ,
શિમાં મંડન મિશ્ર તથા પદ્મપાદાચાર્ય મુખ્ય છે. વાચસ્પતિમિથે ભામતી નામની શાંકર ભાષ્ય ઉપર વ્યાખ્યા લખી છે. મધુસુદન સરસ્વતીને “અદ્વૈત સિદ્ધિ” નામને નિતાત પ્રૌઢ અને પ્રસિદ્ધ ગ્રન્થ છે. બ્રહ્મ સૂત્ર લખનાર વ્યાસજીને સમય વિક્રમની પહેલાં છઠ્ઠો શાબ્દિનો હાલના એતિહાસિક માને છે. પાણિનિ મુનિ પહેલાં થઇ ગયા તે સનાતન સત્ય છે. મૂલ બ્રહ્મ સૂત્રે ૫૫૦ છે. આ બ્રહ્મ સૂત્ર ઉપર અનેક આચાર્યોએ ભાષ્ય લખ્યું છે તે આ પ્રમાણે છે. આચાર્યનું નામ સમય ભાષ્ય નામ
મતનું નામ આવશંકરાચાર્ય ૭૦૦ શતાબ્દિ શારીરિક ભાગ્ય
અદેત મત ભાસ્કર છે ૧૦૦૦ , ભાસ્કર ભાગ્ય
ભેદભેદ મત રામાનુજ
શ્રી ભાગ્ય
વિશિષ્ટાદ્વૈત ૧૨૩૮ , પૂર્ણ પુરી ભાગ્ય
ત મત નિમ્બાર્ક ,
વેદાન્ત પારિજાત ભાષ્ય દ્વતા તો ૧૨૭૦
શિવ ભાષ્ય શૈવવિશિષ્ટ કૅત મત શ્રીપતિ આચાર્ય
શ્રીકર ભાષ્ય વીરશૈવવિશિષ્ટાદ્વૈત વલ્લભ
અણુ ભાગ્ય શુદ્ધાદ્વૈતમત વિજ્ઞાનભિક્ષુ ,
વિજ્ઞાનમૃત ભાગ્ય બલદેવ , ૧૭૨૫ , ગોવિન્દ ભાષ્ય અચિત્યમેદાભેદ - વેદાન્ત સાહિત્ય અત્યંત વિશાલ છે. આટલા ભાગેની જુદા જુદા અનેક ની રચના થયેલી છે. તેમાંના પ્રત્યેક સાચુદાયિક ગ્રન્થની સંખ્યા પણ અતિ વિપુલ છે તેથી તેમની ગણત્રી થઈ શકે તેમ નથી, તથાપિ મુખ્ય મુખ્ય પ્રજાની સુચી અત્યંત સંક્ષેપમાં આ પ્રમાણે છે. ગૌડપાદની માંડુક્યકારિકા, આચાર્ય સુરેશ્વરની તૈતિરીય અને બૃહદારણ્યભાષ્યની વાનિક, શ્રી પદ્મપાદાચાર્યની પંચપાદિકા નામની ટીકા, વાચસપતિની ભામટીટીકા, શ્રી હર્ષને ખંડનખંડ ખાઘ, ચિસુખની તસ્વદીપિકા, વિદ્યારણ્ય સ્વામીને પંચદશી ગ્રન્થ અયદીક્ષિતને કલ્પતરૂપરિમલ નામને ગ્રન્થ વિગેરે અનેક ટીકાઓ તથા ગ્રા શાંકર મતના છે. અન્ય આચાર્યોના મતના અનેક પુસ્તક છે અને તે અવર્ણનીય છે. , ચાર્વાક દર્શન–ચાર્વાક દર્શનની વિગત કડીબદ્ધ આપણું જોવામાં આવતી નથી તેનું કારણ એ છે કે તે સિદ્ધાંતને પ્રચાર પ્રસાર થઈ શકે તેમ નથી. આ મતના પ્રણેતા બૃહસ્પતિ આચાર્ય છે. આ દર્શન પ્રત્યક્ષ જ પ્રમાણને માને છે. શરીર જ આત્મા છે અને મરણ તે મોક્ષ છે. અને આ જીવનમાં સુખ ભોગવવું તે સ્વર્ગ અને દુઃખ ભેગવવું તે નરક છે. કરજ કરીને પણ સુખપૂર્વક રહેવું કારણકે દેહના નાશ થયા પછી ફરીથી તે દેહ આવી શકતું