________________
અપૂર્વકરણ :
અપૂર્વકરણમાં પહેલા સમયની ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ કરતાં, બીજા સમયની જઘન્યવિશુદ્ધિપણ અનંત ગુણી હોય છે. એમ દરેક સમયની વિશુદ્ધિ અનંત અનંત ગુણી હોય. આમ એક સરખી વિશુદ્ધિ માં નવો સ્થિતિ બંધ ઓછો થાય. અને જુના સ્થિતિબંધમાં જે કર્મસ્થિતિ, ભવિષ્યમાં ઘણી મોડી ઉદયમાં આવવાની છે. તેનો સમય અપર્વર્તનાકરણ વડે ઘટાડી નાખે (સ્થિતિઘાત) જેમ દાખલા તરિકે ૧૦૦૦ વર્ષે ભોગવટામાં આવવાના કર્મદલિકો છે તેની છેલ્લા ૧૦ વર્ષની સ્થિતિ ધટાડે. એમ એક એક નાના નાના અન્તર્મુહૂર્તે, એક એક ટુકડો કરી સ્થિતિ ઘટાડે. આ ઘટાડો અપૂર્વકરણ ના છેલ્લા સમયસુધી ચાલુ રહે, આમ અપૂર્વકરણના પહેલા સમયે જે સ્થિતિ હતી, તેના કરતાં પ્રત્યેક સમયની અનંત ગુણવિશુદ્ધિથી છેલ્લા સમયે સંખ્યાત ભાગ હીન સ્થિતિ રહે. તો પણ મિથ્યાત્વની અન્તઃ કોડાકોડી ની સ્થિતી તો છે જ. તેમજ મિથ્યાત્વના તીવ્ર રસને કારણે બુદ્ધિમાં જે વિપર્યાસ છે તેને,અપૂર્વકરણની વિશુદ્ધિના કારણે સ્થિતિઘાતની સાથે રસઘાત પણ કરે જ. અનંતાનુબંધિ કષાય, અને જો કૃષ્ણ લેશ્યાના પરિણામ હોય તો ચઉઠાણીયો તીવ્ર રસ ફરી બંધાય કષાયના કારણે જે તીવ્ર રસ ઉભો કર્યો છે, તેને અપૂર્વ વિશુદ્ધિના કારણે તોડવાની પણ શક્તિ છે. આખી કર્મની લતામાં રહેલા કર્મસ્કંધોમાં રહેલો રસ, એક સાથે ઓછો કરે.
અપૂર્વકરણના એક એક નાના સંખ્યાત સમયના અન્તર્મુહૂર્તે અનંતમા ભાગ અનન્તમા ભાગનો રસ રાખી, બાકીના અનંતમાં ભાગના અંશનો રસ દૂર કરે. કરણના છેલ્લા સમયે ખૂબજ ઓછો રસ હોય. તેથી મિથ્યાત્વની સ્થિતિ અલ્પરસવાળી થઈ જાય.
અપૂર્વક૨ણમાં ચાર બાબત થાય. ૧) જુના કર્મસ્કંધોનો સ્થિતિઘાત ૨) ૨સઘાત તથા ૩ નવા કર્મોનો કેવો સ્થિતિબંધ અને રસ બંધ થાય ? તે અપૂર્વકરણના પ્રથમ સમયે પલ્યોપમના અસંખ્યાતમાં ભાગ જેટલો સ્થિતિ બંધ ઓછો થાય, અને તેની સાથે સાથે ૨સબંધ પણ ઓછો થાય . સ્થિતિ ઓછી થાય તેમ અશુભ કર્મનો રસ ઘટે, અને શુભકર્મનો રસ વધે. તેવી જ રીતે સ્થિતિ વધે ત્યારે શુભકર્મના રસમાં મંદતા, અને અશુભ કર્મના રસમાં તીવ્રતા થાય. સ્થિતિ ગમે
૨૨