________________
પરિશિષ્ટ - ૪
થઈ સાધનામાં રત રહ્યો.
કાળાંતરે બાર વર્ષ બાદ કૂતુહલતાથી કે પછી કાળલબ્ધિની પરિપકવતાએ કરીને મત્યેન્દ્રનાથ પુન: તે જગ્યાએ આવે છે. સર્વ બની ગયેલ ઘટનાક્રમને - વસ્તુસ્થિતિને તેઓ પામી જાય છે. એ બાળકને પોતાની સાથે લઈ જાય છે. બાળક મત્યેન્દ્રનાથ પાસે રહી યોગવિદ્યામાં પારંગત થાય છે. એટલે સુધીની પારંગતતા હાંસલ કરે છે કે એની પણ ગણના અવધૂતકક્ષાના યોગીમાં થવા માંડે છે.
ઉધ્ધરતા ગોરક્ષનાથ બાર બાર વર્ષ સુધી અનિમેષ નયને આત્મ સાધનામાં રત રહે છે. પરમપદના આ સાધકે અષ્ટ મહાસિદ્ધિ, અષ્ટાંગ યોગમાં પારંગતતા મેળવી. પિંડબ્રહ્માંડમાં કુંડલિની શક્તિની પૂર્ણ જાગૃતતા થી બ્રહ્મરંધમાં શિવ અને શક્તિનું પૂર્ણ સાયુજ્ય થતાં અવ્યયપદમાં આરુઢ થવા દ્વારા યોગારૂઢ થયાં. ઘણી સિદ્ધિ, ઘણી લબ્ધિઓની પ્રાપ્તિ થઈ.
અત્રે એક વસ્તુનો ચિતાર આપવો પ્રાસંગિક બનશે. ગોરક્ષનાથને પ્રાપ્ત સિવિ-લબ્ધિના-કાર્યસિદ્ધિના અહંકારને ગાળવા મત્યેન્દ્રનાથે એમને બાર (૧૨) વર્ષ સુધી ધર્મકાર્ય પ્રસાર અર્થે પૂરા ભારતવર્ષમાં અટણ (ભ્રમણ) કરવાની આજ્ઞા કરે છે.
નાથ સંપ્રદાયના અવધૂત કક્ષાના સાધકો જ્યારે પણ પ્રસાર અર્થે ભારતવર્ષનું અટણ કરે ત્યારે; ખભે ઝોળી હોય, વળી એ ઝોળીમાં ગુપ્ત ખાના હોય જે વિભૂતિ આદિ ચમત્કારિક ચીજોથી યુકત હોય, કંથાધારી હોય, કાનફટા હોય, એક હાથમાં ગોળ કડા વાળો લાંબો એવો ચીપિયો હોય, બીજા હાથમાં ભિક્ષાપાત્ર હોય, ગળામાં લટકતો ઘૂઘરો હોય જે ઘૂંટણ સુધી લંબાયેલ હોય, જે બંને પગ ઉપર સતત અફળાતો રણકતો રહેતો હોય, આગળ પાછળ ચાલતા રહેલાં પગ કોઈ પણ એક જગ્યાએ એક પળ સ્થિર રહે નહિ. એક ઘરેથી એક વાર ભિક્ષા ગ્રહણ કર્યા પછી બીજી વખત તે જ ઘરે પાછું ફરકવાનું નહિ. આવા ચુસ્ત નિયમથી બદ્ધ વ્રતધારી બની ભિક્ષા અર્થે બાર વર્ષ સુધી ભારતવર્ષમાં ભટકવાનું, ક્રોધ કરવાનો નહિ, ઈત્યાદિ નિયમોથી પૂર્ણ જાગૃતિ કેળવતા. નાથ