________________
૨૦.
આનંદઘન પદ - ૮૭
પદ - ૮૭
(રાગ - ધમાલ)
विवेकी वीरा सह्यो न परे, वरजो क्युं न आपके मित्त. ॥ वि. || ए टेक || कहा निगोडी मोहनी हो, मोहत लाल गमार || वाके पर मिथ्या सुता हो, रीज पडे कहा यार |
વિ. ૧ क्रोध मान बेटा भये हो, देत चपेटा लोक || लोभ जमाइ माया सुता हो, एफ चढ्यो परमोख्ख ॥
વિ. રા गइ तिथिकू कहां बंमणाहो, पूच्छे सुमता भाव ।। घरको सुत तेरे मतें हो, कहालौं करत बढाव. || . વિ. રૂા. तव समत्व उद्यम कीयो हो भेट्यो पूरव साज ॥ प्रीत परमसुं जोरिकें हो, दीनो आनन्दघन राज. ॥
વિ. III
ક્રોધ - માન - માયા - લોભ - મદ - મત્સર - વક્રતા - જડતા - તૃષ્ણા - આશા - ઈચ્છા - લાલસા - લોલુપતા - કપટ - છલ - દંભ - રાગ - દ્વેષ આ બધા અસદ્ ભાવો છે - મિથ્યાભાવો છે. જયારે દયા - દાન - સેવા - પરોપકાર - કરૂણા - નમ્રતા - સરળતા - સંતોષ - વૈરાગ્ય - વિવેક - શ્રદ્ધા - સુમતિ - સમતા - અહિંસા - સત્ય - અચોર્ય આ બધા પવિત્ર કોટિના સદૂભાવો કહ્યા છે. ભાવો ડૂબાડે છે અને તારે પણ છે. આત્માને ભવસાગરના કિનારે લઈ જનારા પણ ભાવ જ છે.
આ પદ રચનામાં મિથ્યાત્વ સંબંધિત અસદ્ભાવોને જાયા - સમજયા - અનુભવ્યા પછી જીવનું વલણ સન્મતિ તરફ વળે છે. સત્વગુણી વિચારો તરફ જીવ આકર્ષાય છે. જીવાજીવાદિ નવ તત્વનો પરિચય, જીવના ૫૬૩ ભેદો • ૨૪ દંડક સ્થાનો, બાર ભાવના, મેત્યાદિ ચાર ભાવના, સમત્વ ભાવનો પુરષાર્થ, પ્રતિપળે આત્માની જાગૃતિ, આ બધા તરફ જીવના પગરણ મંડાયા છે. આથી પૂર્વમાં જે સંસાર તરફી વલણ હતું, આકર્ષણ હતું તેમાં ઓટ
જે દ્વારા પુરુષ (આત્મા)નું પ્રયોજન સિદ્ધ થાય તે પુરુષાર્થ!
