________________
શક્યો નીચલી કાચી કેરીવાળી ડાળ સુધી. થોડેક ઊંચે પહોંચીને તરત જ બેલેન્સ ન જળવાવાથી તે નીચે પડવા લાગ્યો.
નીચે જમીન પર પછડાતાં જ તેના હાડકાં ખોખરાં થઈ ગયાં. હાથ-પગના ભાગ છોલાઈ ગયા. આંખમાં આંસુ પડવા લાગ્યાં. બિચારો! શું કરે ? ન મેળવી શક્યો પાકી કેરી કે ન મેળવી શક્યો કાચી કેરી !તેના નસીબમાં રહ્યાં છે માત્ર આંખનાં આંસુ. હા ! વારંવાર ઉપર જોયા કરે છે. પાકી કેરી ખાવાનાં સ્વમાં સેવ્યાં કરે છે. પણ હાલ તો પાકી કેરી જવા દો, કાચી કેરી પણ તેના નસીબમાં જણાતી નથી!
શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓ ઉપરનું દષ્ટાંત આપી જણાવે છે કે આ ઘેઘૂર જંગલ એટલે માનવજીવન. તેમાં આંબાનું ઝાડ એટલે જિનશાસન. જંગલમાં આવેલા ત્રણ વાંદરા એટલે માનવજીવનને પ્રાપ્ત કરેલા માનવો. ત્રણ વાંદરાઓએ આંબાનું ઝાડ મેળવ્યું તેમ માનવે જૈનશાસન પ્રાપ્ત કર્યું. આંબા ઉપર પાકી અને કાચી કેરી હતી. જિનશાસન રુપી આંબા ઉપર રહેલી પાકી કેરી = ઓઘો = સર્વવિરતિ (સાધુ) જીવન અને કાચી કેરી = ચરવળો = દેશવિરતિ (શ્રાવક) જીવન.
વાંદરાઓને પાકી કેરી જોઈને મુખમાં પાણી આવ્યું. માનવજન્મ અને જૈનકુળ પામેલાને સાધુજીવન મેળવવાની ઇચ્છા થવી જ જોઈએ. કેરી મેળવવાના તલસાટ કરતાં ય સાધુજીવન મેળવવાનો તલસાટ હજાર ગણો વધારે હોય.
જૈનકુળને પામેલા જે માનવોએ સાધુજીવન રૂપી પાકી કેરી લેવા કૂદકો માર્યો અને ખરેખર જેઓ તન-મનની વિશિષ્ટ શક્તિ ધરાવવાના કારણે સાધુજીવન મેળવી શક્યા તે બધા પેલા હૃષ્ટપુષ્ટ મોટા વાંદરા જેવા સમજવા. તેઓ સાધુજીવનના સમતાના મીઠા રસને આરોગીને મસ્ત બન્યા છે; તેમની ચિત્ત પ્રસન્નતા સદા વધી રહી છે, તેમનું ચિત્ત સદા આનંદમાં છે; ધીર-ગંભીર અને પ્રશાન્ત તે સાધુઓ મોક્ષમાર્ગની સાધનામાં લીન છે!
પરતુ જૈનકુળને પામેલા જે માનવોએ પાકી કેરી રૂપી સાધુજીવન મેળવવાની ઝંખનાસહ પુરુષાર્થ કર્યો પણ તન-મન નબળાં હોવાથી, સાધુજીવન મેળવવાની કે મેળવ્યા પછી અણિશુદ્ધ પાલન કરવાની શક્તિ ન હોવાના કારણે સાવ નીચે પછડાટ ખાવાના બદલે ચાલાકીથી બાર વ્રતો ઉચ્ચરવાપૂર્વક દેશવિરતિજીવન સ્વીકાર્યું તેઓ બીજા નંબરના કાચી કેરી ખાતા વાંદરા સમાન જાણવા.
કાચી કેરી ખાતા વાંદરાની નજરમાં તો સદા પાકી કેરી જ હતી, “ક્યારે શક્તિ આવે ને ક્યારે કૂદકો લગાવીને પાકી કેરી મેળવું' તેવી ભાવના સતત તેની હતી, તેમ
આ દેશવિરતિજીવન = શ્રાવકજીવન જીવનારાની નજર પણ સતત પાકી કેરી = હ ર ૨
ધરીયે ગુરુ સાખ ,