________________
અંબડ પરિવ્રાજક પરીક્ષા કરવા આવ્યો. બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશનાં રૂપો તેણે ક્રમશઃ લીધાં! પણ આ સુલતા તેમાં જરા ય ન લોભાઈ. તેના સમકિતને ચલિત કરવા તે અખંડ માયાજાળ દ્વારા સમવસરણમાં બિરાજમાન સાક્ષાત તીર્થકરનું રુપ લઈ હાજર થયો.
પણ આ તો હતી ચુસ્ત સમકિતી સુલતા! પરમાત્માનાં વચનોની અવિહડ રાગી; ક્યાંય જેને શંકા નહિ. ૨૫મો તીર્થકર હોય જ નહિ, તેવા પ્રભુવચનમાં પરિપૂર્ણ શ્રદ્ધાવાળી તે સુલસા તીર્થંકરના દર્શને પણ ન ગઈ. તેના મનમાં શંકા ય પેદા ન થઈ. મનથી પણ પરમાત્માની વાણીથી અન્ય વાત સ્વીકારવાની તેની તૈયારી નહોતી. તેથી તેની મન-વચન કે કાયાની શુદ્ધિ તે ક્ષણે જરા ય ન ખરડાઈ.
મનમાં પ્રભુ કે પ્રભુના વચનથી વિરુદ્ધ ન વિચારવું કે શંકા પણ ન કરવી તે મનશુદ્ધિ છે, તેમ પરમાત્મા કે પરમાત્માના વચન વિરુદ્ધ કાંઈપણ ન બોલવું તે વચનશુદ્ધિ છે.
મારું જે કાર્ય ભગવાનની ભક્તિથી ન થાય તે કાર્ય બીજાથી તો ન જ થાય. મારું કાર્ય જો થવાનું હશે તો ભગવાનની ભક્તિના પ્રભાવે અવશ્ય થશે જ. એ પ્રમાણે બોલાતા શબ્દો એ વચનશુદ્ધિ છે.
સમકિતી આત્મા ભગવાનને છોડીને આમ-તેમ ગમે તે દેવ - દેવી પાસે થોડો ભટકે? તે તો એમ જ માને, એમ જ બોલે કે મારા ભગવાનની ભક્તિથી ન થાય તે કાર્ય બીજાથી તો શી રીતે થાય? માટે ભજીશ તો મારા ભગવાનને જ; શરણું સ્વીકારીશ તો મારા નાથનું જ.
ભગવાન સિવાય બીજા કોઈ રાગ-દ્વેષી દેવ-દેવીને નમસ્કાર ન કરવા તે કાયશુદ્ધિ છે. મારું મસ્તક ઝુકશે તો તે ત્રણ લોકના નાથ દેવાધિદેવ પરમાત્માને જ, પણ તે સિવાયના અન્ય દેવ-દેવીઓના ચરણોમાં તો નહિ જ; તેવી ખુમારી સમકિતીની કાયશુદ્ધિને જણાવે છે.
પાંચ દૂષણ ત્યાગઃ આપણા સમ્યગદર્શનને મલિન કરવાનું કાર્ય નીચેનાં પાંચ દૂષણો કરે છે. આ પાંચે દૂષણો સમતિવ્રતના અતિચારો છે. માટે સમકિત વ્રત ગુરુની સાખે લેવાની ઇચ્છાવાળાએ પોતાના જીવનમાં આ પાંચમાંનું એક પણ દૂષણ પ્રવેશી ન જાય તેની કાળજી લેવી જોઈએ.
(૧) શંકાઃ જિનેશ્વર ભગવંતે જે કાંઈ કહ્યું છે, તેમાં ક્યારે ય કોઈ શંકા ન કરવી. કદાચ આપણી બુદ્ધિ-શક્તિ ઓછી હોવાથી કે શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ ન હોવાના કારણે ભગવાનની કોઈ વાત ન સમજાય તે બને. પણ તેટલા માત્રથી સો ટચના સોના . ૩૪
ધરીયે ગુરુ સાખ ,