________________
“જી!નામદાર! સાંભળો મારી વાત ! કોઈ પતિ પોતાની પત્ની સાથે એકાંતમાં એકસ્થાને બેઠો હોય, ત્યારે સજ્જન માણસ ત્યાં જાય ખરો? શું તેને શરમ ન આવે? કૃષ્ણને તેમની પત્ની રાધા સાથે બેઠેલા જોઈને મને શરમ આવી. માટે હું ખેસથી મોટું ઢાંકીને બહાર નીકળી ગયો. આમાં મેં ખોટું શું કર્યું?
જ્યારે મહાકાળી માતાના મંદિરમાં ગયો, ત્યારે માતાજી લાલઘૂમ આંખોવાળાં, લપકા મારતી જીભવાળાં, હાથમાં ભાલો લઈને, રાક્ષસ ઉપર પગ મૂકીને કોઈની ઉપર હુમલો કરવા જઈ રહેલાં મેં જોયાં!મને ડર લાગ્યો કે કદાચ ભૂલમાં તેઓ મને તો નહિ મારી દે ને? તેથી તરત જ હું ગભરાઈને બહાર નીકળી ગયો!
અને જ્યારે મહાદેવજીના મંદિરમાં ગયો, ત્યારે ત્યાં મેં સ્ત્રી વગેરે રાગનું કોઈ ચિહ્ન ન જોયું કે ભાલા વગેરે દ્વેષનાં કોઈ લક્ષણો ન જોયા. મને તેમના દર્શન-પૂજન કરવાનું મન થયું. પણ સ્વામીનાથ! હું શું કરું?
ત્યાં જે શિવલિંગ હતું, તેને આંખો જ નહોતી, મને તેઓ જોતા જ નહોતા, ફૂલની માળા પહેરાવવી હતી પણ ગળું જ નહોતું! ચરણસ્પર્શ કરવો હતો, પણ પગ જ નહોતા ! વિલેપન કરવું હતું પણ શરીર જ નહોતું ! સ્તુતિ – સ્તવના કરવી હતી, પણ સાંભળનારા કાન જ નહોતા ! ધૂપ પણ શી રીતે કરું ? સુગંધ લેનાર નાક જ નહોતું! આંખ ઝીણી ઝીણી કરીને ખૂબ તપાસ કરી પણ મને મુખ જ ન દેખાયું! હું કોનાં દર્શન કે પૂજન કરું?
પછી આગળ વધ્યો તો મને પરમાત્મા ઋષભદેવ ભગવાનનું દેરાસર દેખાયું. પરમાત્મા ઋષભદેવ ભગવાનની પાસે મને રાગ કે દ્વેષનું કોઈ ચિહ્ન ન દેખાયું! બાજુમાં નહોતી કોઈ સ્ત્રી કે નહોતું કોઈ હથિયાર ! મને તેઓ વૈષ વિનાના દેખાયા. તેમની આંખમાં નહોતો ક્રોધ કે નહોતો મારા પ્રત્યેનો કોઈ ધિક્કાર-તિરસ્કાર ! ઊભરાતી હતી માત્ર પ્રસન્નતા !
તેમનું મુખારવિંદ સુંદર હતું, જેને ટગર ટગર જોવાનું મન થયા કર્યું. નિર્નિમેષ નજરે હું જોતો જ રહ્યો! ખૂબ આનંદ આવ્યો. તેમને કાન હતા, તેથી મેં તેમની ભાવભરી સ્તવના કરી. તેમને શરીર હતું, માટે મેં દૂધથી સ્નાન કરાવ્યું. ચંદનથી વિલેપન કર્યું. તેમને ગળું હતું, તેથી મેં પુષ્પોની માળા પહેરાવી. તેમને નાક હતું, તેથી ધૂપ કર્યો. દીપક ધર્યો. તેમનાં ચરણોમાં અક્ષત-નૈવેદ્ય-ફળ ધર્યા. પછી તો તેમનાં ગુણગાન કરતાં કરતાં કયાં સમય વીતી ગયો તેની મને ખબર પણ ન પડી, કારણ કે મને સાક્ષાત્ ભગવાન મળ્યા હતા. રાજન્! તમે જ કહો! જે રાગ-દ્વેષ અને અજ્ઞાન વિનાના હોય તે જ ભગવાન કહેવાય ને? હું ૧૬
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ