________________
(૩૮) વખતે તે શકપાલમંત્રિને ઘેર તેના પુત્ર શ્રીયકના વિવાહને પ્રસંગ આવ્યું. તે અવસરે રાજાને ભેટ દેવા માટે મંત્રિએ કેટલાંક ઉમદા હથિયારો પિતાને ઘેર તૈયાર કરાવવા માંડ્યાં. કેઈપણ રીતે તે વૃત્તાંત જાણવાથી તે દુષ્ટ બ્રાહ્મણે અવસર મળેલ જાણીને નગરના લેકના બાળકોને મીઠાઈઆદિક આપી એવું શિખાવ્યું કે, આ શાકડાલમંત્રી નંદરાજાને મારીને પોતાના પુત્ર શ્રીયકને રાજ્યપર સ્થાપન કરશે. હવે નગરલેકના તે સઘળા બાળકે એવી રીતનું વાક્ય હમેશાં મોટે સ્વરે મુખથી બોલતાથ શેરીએ શેરીએ ભમવા લાગ્યા. અનુકમે તે વાત નંદરાજાના સાંભળવામાં આવી. તેથી શંકિત થયેલા તે રાજાએ પોતાના ગુપ્ત અનુચર મારફતે મંત્રિને ઘેર હથિઆરો તૈયાર કરવાને વૃત્તાંત જા. તેથી કેધ પામેલા નંદરાજાએ બીજે દિવસે રાજસભામાં આવેલા તે શક્કાલમંત્રિની સામે પણ જોયું નહીં ત્યારે મહાચતુર એ તે શાકડાલમંત્રી રાજાને પોતાપર ક્રોધ પામેલ જાણું તુરત ઘેર આવી પિતાના પુત્ર શ્રીયકને કહેવા લાગે કે કેઈક દુષ્ટથી પ્રેરાયેલે રાજા ખરેખર આપણા પર કપાયમાન થેચેલો છે, માટે તારે આપણે સર્વે કુટુંબની રક્ષા માટે પ્રભાતે જ્યારે હું રાજસભામાં જાઉં, ત્યારે મારું મસ્તક છેદી નાખવું; તે સાંભળી શ્રીયકે કહ્યું, હે પિતાજી! એવી રીતનું પિતાની હત્યારૂપ મહાપાપ હું કેમ આચરૂં? ત્યારે શાકડાલમંત્રીએ કહ્યું કે, હે વત્સ! કુટુંબની રક્ષા માટે તારે તેવું અકાય પણ કરવું પડશેજ. વળી હું તે વખતે તાલપુટનામનું વિષ મારા મુખમાં રાખીશ, અને તેથી તું પણ પિતહત્યાના મહાપાપથી વિમુક્ત થઈશ. એ રીતે ઘણું આગ્રહપૂર્વક કહેવાથી તે શ્રીયકે પિતાનું તે વચન સ્વીકાર્યું. પછી પ્રભાતે રાજસભામાં આવેલા તે શકડાલમંત્રિનું મસ્તક શ્રીયકે તલવારવડે છેદી નાખ્યું ત્યારે રાજાએ કહ્યું કે, અરે શ્રીયક! આ તે શું કર્યું? ત્યારે શ્રીયકે કહ્યું કે, હે સ્વામી! પિતાના માલિકનું અહિત ચિંતવનાર પિતાને પણ મારી નાખવો જ જોઈએ. તે સાંભળી ખુશી થયેલા રાજાએ મંત્રિની પદવી સ્વીકારવામાટે શ્રીયકને કહેવાથી તેણે રાજાને કહ્યું કે, હે સ્વામી! મારા મહેટા ભાઈ સ્થલભદ્ર કેશાવેશ્યાને ઘેર રહે છે, તેમને બોલાવી આપે મંત્રિપદ દેવું. ત્યારે રાજાએ બોલાવિલા સ્થૂલભદ્ર રાજસભામાં આવ્યા ત્યારે રાજાએ તેમને મંત્રિપદ લેવા માટે કહેવાથી તેમણે કહ્યું કે, હે સ્વામી! હું વિચારીને મંત્રિપદ