________________ ગુરુધર્મઃ શિષ્યો પ્રત્યે ગુરુએ સાચવવાલાયક સાયણા, વાયણા | તેના જેવું જે આસન. આદિ ધર્મ, અથવા મહાન ધર્મ, મોટો ધર્મ. ગોરસઃ ગાયના દૂધમાંથી બનતા સર્વ પદાર્થો તથા દૂધ. ગૂઢ: ગુપ્ત, ઊંડું, સૂક્ષ્મ, અતિશય બારીક, ગોમ્મદસાર દિગંબર સંપ્રદાય માન્ય કર્મવિષયક મહાગ્રંથગૂઢ ભાવોઃ સૂત્રોનાં ઊંડાં રહસ્યો, અપવાદભૂત ભાવો. વિશેષ. ગૃહસ્થ: ઘરબારી, પરિવારવારો જીવ, ઘરમાં રહેનારો. | ગૌરવતા: મોટાઈપણું, માનવંતાપણું, પોતાની વિશિષ્ટતા. ગૃહસ્થલિંગસિદ્ધઃ ગૃહસ્થના વેષમાં જે જીવો હોય અને વિશિષ્ટ | ગ્રન્થિભેદ અનાદિકાળથી રૂઢ થયેલી રાગ-દ્વેષની જે ગાંઠ છે વૈરાગ્યથી ક્ષપકશ્રેણી માંડી કેવલી થાય તે. તેને ભેદવી, તેનો અપૂર્વકરણ વડે વિનાશ કરવો. ગૃહિણીઃ પત્ની, સ્ત્રી, ઘર સંભાળનારું પાત્ર. ગ્રહણ : ચંદ્ર-સૂર્યના વિમાનનું રાહુના વિમાનથી પકડાવું. ગૃઘમાણાવસ્થા : પ્રતિસમયે (કમદિને) ગ્રહણ કરતી | આચ્છાદિત થઈ જવું તે ચંદ્રગ્રહણ-સૂર્યગ્રહણ. અવસ્થાવિશેષ. રૈવેયક દેવ ગળાના ભાગે રહેનારા જે દેવો, નવ રૈવેયક દેવો. ગોત્રકર્મ: ઉચ્ચ-નીચ કુલ અપાવનારું જે કર્મ તે. ગ્લાનિ પામેલઃ ઉદાસીનતા પામેલ, કરમાયેલ, મુખમુદ્રાનું તેજ ગોદોહાસનઃ ગાયને દોહતી વખતે બે પગ ઉપર જેમ બેસાય, હાનિ પામેલ હોય તે. ઘટપટ : માટીમાંથી બનેલો તે ઘટ, તજ્જુમાંથી બનેલો તે પટ, | ઘનોદધિઃ જામેલું, થીજી ગયેલું, પોલાણ વિનાનું પાણી, જેના (વસ્ત્ર). ઉપર પૃથ્વી છે અને નીચે મહાવાયુ છે. ઘનઘાતકર્મ : જ્ઞાનાવરણીયાદિ ચાર મજબૂત ઘાતકમોં; ઘમ્મા: સાત નારકીમાંની પ્રથમ નારકી. આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણોનો વિનાશ કરનારાં કર્મો. ઘરબારી ઘરવાળો, પત્નીવાળો, ગૃહસ્થ, પરિવારવાળો. ઘનલોક : ઘનીભૂત કરેલો આ લોક, જે ચૌદ રાજ ઊંચો છે, ઘાતક હણનાર, મારનાર, વસ્તુનો વિનાશ કરે તે. તેના બુદ્ધિથી વિભાગો કરી ગોઠવતાં જે સાત રાજ પ્રમાણ થાય | ઘાતકીખંડઃ લવણસમુદ્રને ફરતો, વીંટળાયેલો એક દ્વીપ, છે. તે ઘનીભૂત થયેલો લોક. ઘાતકર્મ : આત્માના ગુણોનો ઘાત કરનાર જ્ઞાનાવરણીયાદિ ઘનવાત : મજબૂત તોફાની પવન, જેના ઉપર આ પૃથ્વી | કર્મો. રહેલી છે. ઘુવડ: એક જાતનું પક્ષી, જે સૂર્યના પ્રકાશ વખતે જોઈ ન ઘનીભૂતતા : પોલાણ વિનાની અવસ્થા, અતિશય મજબૂત શકે તે. અવસ્થા. ઘોરઃ ભયંકર, ઊંડું, જેનો પાર ન પમાય તે. ઘનીભૂતલોક: સાત રાજ લંબાઈ, પહોળાઈ અને ઊંચાઈવાળો | ઘોરાતિઘોર : ભયંકરમાં પણ વધુ ભયંકર, વધારે ઊંડું. બુદ્ધિથી કલ્પલો લોકાકાશ. - | ધ્રાણેન્દ્રિય: નાક, ગંધને સુંઘનારી એક ઈન્દ્રિયવિશેષ. ચઉરિન્દ્રિય ચાર ઇન્દ્રિયો જેઓને છે તે. ભ્રમર, વીંછી, માખી ચંદનબાળાનું જન્મસ્થળ. વગેરે. ચકલાચકલી: એક જાતનું પક્ષી-વિશેષ, ચકલો અને ચકલી. ચઉવીસત્યો : ચોવીસ તીર્થંકર ભગવન્તોની સ્તુતિ-પ્રાર્થના, | જેની મૈથુનક્રીડા દેખીને લક્ષ્મણા સાધ્વીજીને વિકારવાસના જન્મી લોગસ્સ. હતી. ચંચલચિત્ત ભટકતું મન,અસ્થિર મનુ, ક્ષણે ક્ષણે બદલાતું ચિત્ત. | ચકોરઃ હોશિયાર, ચાલાક, સમયજ્ઞ તથા એક પક્ષીવિશેષ. ચંચપ્રવેશઃ જે વિષયમાં ચાંચમાત્ર નાખી હોય, ઉપરથી જ માત્ર | ચક્રરત્ન : ચક્રવર્તીનાં 14 રત્નોમાંનું 1 રત્ન, જે રત્નના પ્રવેશ. મહિમાથી રાજા છ ખંડનું રાજ્ય જીતી શકે છે. ચંડકૌશિક સર્પ પ્રભુ મહાવીરસ્વામીને ભયંકર ઉપસર્ગ કરનાર | ચક્રવર્તી રાજાઃ ભરત, ઐરાવત, અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રની એકેક ઝેરી સાપ, કે જે સાપે ડંખ માર્યા પછી પ્રતિબોધ પામ્યો હતો. | વિજયના છએ છ ખંડ જીતનારા રાજાઓ. ચંપાનગરી : જયાં વાસુપૂજયસ્વામી મોક્ષે ગયા હતા; | ચટુકર્મ : કાલાંવાલાં કરવાં, આજીજી કરવી લાચારીથી 20