Hindu Dharmanu Hard

SR No.: 005972
Original Sutra Author: N/A
Author: M K Gandhi
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 10 MB

Page 216

પ્રાર્થનામાં શ્રદ્ધા નથી!
૧૯૭.
પ્રાર્થના એ માગણી નથી. એ તો આત્માનો ઉત્કંઠ અભિલાષ છે. અમાં નિત્ય પોતાની નબળાઈઓનાં સ્વીકાર આવી જાય છે. ભલભલા ચમરબંધીને પણ જરા, મરણ, રોગ, અકસ્માત આદિ આગળ પોતાનું અલ્પપણું હરઘડીએ સ્વીકારવું પડે છે. આપણે મૃત્યુના મોમાં જીવીએ છીએ. જે પલકવારમાં બધું ધૂળ મળી જશે, અથવા તો ઓચિંતા પલકવારમાં આપણે જ ઝડપાઈ જશું તો ‘‘આપણી મતિ પ્રમાણે આપણું કામ કર્યા કરશું'' એમ કહેવામાં કશો અર્થ નથી. પણ જો આપણ સાચા ભાવપૂર્વક એમ કહી શકીએ કે ‘‘અમે તો ઈશ્વરપ્રીત્યર્થ અને તની યોજનાને અધીન રહીને કામ કરીએ છીએ'' તો તો મેરુની જેમ અડગ રહી શકીએ ખરા. કારણ ત્યારે કોઈ વાતનો અંદેશો નથી, ત્યારે કોઈ વસ્તુનો નાશ નથી, નાશ માત્ર ભાસમાન છે. મૃત્યુ અને વિનાશ તે વેળા, અને ત્યારે જ અસત્ થઈ જાય છે. કારણ મૃત્યુ અથવા વિનાશ એ તે વેળા એક પરિવર્તનરૂપ બનશે --- ચિત્રકાર પોતાનું એક ચિત્ર ચીરી નાખીને બીજું વધારે સારું ચીતરે છે તેમ, ઘડિયાળી ખરાબ રિપંગ ફેકી દઈને નવી અને સારી હિંગ નાખે છે તેમ.
સામુદાયિક પ્રાર્થના તો અદ્દભુત વસ્તુ છે, ઘણી વરતુ એકલા ન કરીએ ત સમુદાયમાં આપણે કરીએ છીએ. વિદ્યાર્થીઓને નિશ્ચય થવાની જરૂર નથી. જો તેમને પ્રાર્થનાનો રામય થાય કે તરત દોડી જવાનું મન થાય, અંતર સંખે નહીં, તો તેમને આનંદ આવશે. પણ ઘણાને નથી આવતો. તેઓ તોફાન પણ કરે છે, છતાં જે અજ્ઞાત અસર થાય છે તે થયા વિના નહીં રહે. આવા વિધાર્થીઓના દાખલા નથી મળી આવતા કે જેઓ આરંભમાં તો ઠઠ્ઠામશ્કરી કરવા પ્રાર્થનામાં જતા, પણ જે પાછળથી રામુદાયિક પ્રાર્થનાના ગુણ વિશે મહાશ્રદ્ધાવાળા થયા? પાકી શ્રદ્ધા જેમને ન હોય તેવા ઘણી વાર સામુદાયિક પ્રાર્થનામાંથી આશ્વાસન મેળવે છે એ તો સામાન્ય અનુભવની વાત છે. દેવળમાં, મંદિરમાં કે મરિજદમાં જનારા બધા જ ટીકાખોર કે દંભી નથી હોતા. તે પ્રામાણિક સ્ત્રી પુરુષો હોય છે. તેમને માટે સામુદાયિક પ્રાર્થના નિત્ય સ્નાનની જેમ આવશયક નિત્ય કર્મ બની જાય છે. એ દેવળો, મંદિરો અને મસ્જિદો કેવળ વહમ નથી કે જેમને પહેલી તકે જમીનદોસ્ત કરવાં જોઈએ. અત્યાર સુધી થયેલા ગમે તેટલા હુમલા સામે તેઓ