________________
૯૩. ગીતાપાઠીઓ
ગીતાનું મારે મન કેટલું મૂલ્ય છે તે ઝિનના વાચકો જાણે છે. ગીતા જેવા ગ્રંથોના મુખપાઠને મેં હંમેશાં અતિ આવશ્યક ગણ્યો છે. પણ હું અનેક પ્રયત્નો કરવા છતાં ગીતાના બધા અધ્યાયો કદી મટે કરી શક્યો નથી. ગોખી કાઢવાની બાબતમાં હું ઠોઠ છું એ હું જાણું છું. તેથી જ્યારે ગીતા જેને કંઠસ્થ હોય એવાં કોઈ ભાઈ કે બહેન મળે છે ત્યારે મને તેમના તરફ માન ઊપજે છે. તામિલનાડુના આ પ્રવાસમાં મને બે જણ એવાં મળ્યાં છે. મદુરામાં એક ભાઈ અને દેવકોટામાં એક બહેન મળેલાં. મરામાં મળેલા ગૃહસ્થ વેપારી છે ને પ્રસિદ્ધિમાં આવેલા નથી. અને દેવકોટાની બહેન તે સ્વ. ન્યાયમૂર્તિ સદાશિવ આયરની દીકરી. એમના પિતાએ જીવતાં ઉત્તમ ગીતાપાઠીને આપવા માટે વાર્ષિક પારિતોષિક ઠરાવી રાખેલું. પણ ગીતાપીઠીઓ એટલું સમજે એમ હું ઈચ્છું છું, કે માત્ર ગીતાને મુખપાઠ એ જ કંઈ સાધ્ય નથી. એ તે ગીતાના અર્થ અને ગીતાના સંદેશનું ચિંતન કરવામાં ને એને હૃદયમાં ઉતારવામાં મદદગાર થઈ પડવો જોઈએ. ધીરજથી પોપટને પણ એ પાઠ શીખવી શકાય. પણ એ પાઠથી પોપટને કંઈ જ્ઞાન ન આવે. ગીતાપાઠીએ ગીતાકાર એને જે ઈચ્છે છે એવો – એટલે કે વિશાળ અર્થમાં યોગી થવું જોઈએ. ગીતાના અનુરાગી પાસેથી ગીતા એવી અપેક્ષા રાખે છે કે તેના પ્રત્યેક વિચાર, વચન અને વર્તનમાં સમત્વ હોય અને એ ત્રણેની વચ્ચે સંપૂર્ણ મેળ હોય. જેનાં વાણી અને વર્તનને તેના વિચારોની જોડ મેળ નથી તે મિથ્યાચારી છે, દંભી છે.
રિઝનબંધુ, ૧૧-૨-૧૯૩૪, પા. ૩૮૯
૧૯
