________________
૧૭૨
હિંદુ ધર્મનું હાર્ટ જ.: 'એ તો પ્રજ્ઞાવાદ હતો. શ્રીકૃષ્ણ અર્જુનનો સંશય મટાડી કહે છે કે “કાલ સુધી તો તે શત્રુઓને શરમથી હણ્યા, તેમાં તને કાંઈ અડચણ ન આવી. આજે પણ એ શત્રુ કોઈ અજાણ્યા કે ત્રાહિત હોય તેની સામે તું યુદ્ધે ચડે એમ છે. પણ તારી પાસે તો પ્રશ્ન આજે એ છે કે સગાંવહાલાને હણાય?'' આમ એની પાસે હિંસા અહિંરાના પ્રશ્ન જ ન હતો.''
ઝિનપુ. ૨૨-૧-૧૯૩૯, પા. ૩૬૭-૮ અને ૩૧-૮-૧૯૪૦, પા. ૧૯૪ ૯૧. ગીતા શીખવા માટે અધિકાર !
(‘સત્યનો અનર્થ'માંથી)
એક ભાઈ એક શાળાના આચાર્યની મદદથી વિદ્યાર્થીઓમાં ગીતાનો અભ્યાસ દાખલ કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. પણ ગીતાનાં વર્ગ ગોઠવવાને થોડા વખત પર મળેલી સભામાં એક બૅન્કના વ્યવસ્થાપક ઊભા થયા, અને સભાના કામમાં દખલ નાખીને બોલ્યા : ““વિદ્યાર્થીઓને ગીતા ભણવાનો અધિકાર નથી. ગીતા કાંઈ વિદ્યાર્થીઓના હાથમાં મૂકવાનું રમકડું નથી.'' હવે પેલા ભાઈએ મને આ બનાવ વિશે લાંબો અને દલીલોથી ભરેલો કાગળ લખ્યો છે. અને પોતાની દલીલના ટેકામાં રામકૃષ્ણ પરમહંસનાં કેટલાંક વચનો ટાંચાં છે, તેમાંથી નીચેનાં અહીં ઉતારું છું:
છોકરાઓને તેમ જ જુવાનોને ઈકવરપ્રાપ્તિની સાધના કરવાનું ઉત્તેજન આપવું જોઈએ. તેઓ વગર બગાડેલાં ફળ જેવા હોય છે, અને સંસારની વાસનાઓનો દૂષિત સ્પર્શ તેમને જરાયે લાગ્યો હોતો નથી. એવી વાસનાઓ એમના મનમાં એક વાર પેઠી એટલે પછી એમને મોક્ષને માર્ગે વાળવા બહુ મુશ્કેલ છે.
‘‘હું જુવાનોને આટલા બધા શા માટે ચાહું છું કારણ તેઓ પોતાના મનના સોળસોળ આની માલિક છે. તેઓ મોટા થતા જાય તેમ એમાં નાના નાના ભાગ પડી જવાના. વિવાહિત માણસનું અડધું મન નીમાં પરોવાય છે. બાળક જન્મે ત્યારે ચાર આની મન ખેંચી લે છે, અને બાકીની ચાર આની માબાપ, દુનિયાનાં માનપાન, કપડાંલત્તાની મોજમજા વગેરેમાં વેરાઈ જાય છે. તેથી બાળકનું
