Page Text
________________
હિંદુ ધર્મનું હાર્દ
આમ જે જે ધર્મમાં અતિપ્રાકૃતિક તત્ત્વનો દાવો છે તે બધા ધર્મના સિદ્ધાંતોમાં અસંગતિ અને પરસ્પર વિરોધ રહેલાં જણાશે. એટલે એવા ધર્મોને સુધારવા હોય તો તેને માડમાં નાખીને જ સુધારી શકાય એવું મારું માનવું છે.
યુધિષ્ઠિરે યક્ષને કહ્યું છે :
૧૩૮
श्रुतिर्विभिन्ना स्मृतयश्य भिन्ना नको मुनिर्यस्य मतं प्रमाणम् धर्मस्य तत्त्वं निहितं गुहायाम् ॥
એમ ધર્મનું તત્ત્વ ભલે ગુફામાં જ રહ્યું.
આ કાગળમાં કટાક્ષ, હાંસી અને વિનોદ છે. એમાં મારા ઉપર જે કટાક્ષ છે તે બહુ સરસ છે. પણ જે વસ્તુનો બચાવ ન થઈ શકે એવી વસ્તુનો ત્રણ રીતે બચાવ કરતો લખનારે મને કમ્પ્યો છે. તેમાંથી એકે બચાવ હું કરવા નથી માગતો. મારી સમજ પ્રમાણે પેગંબર સાહેબે મકકામાં જે મૂર્તિ તોડી અને ઔરંગઝેબે જે મૂર્તિ તોડયાનું કહેવાય છે તેની વચ્ચે સામ્ય નથી. અને જો પેગંબર સાહેબે કોઈ વાર ભૂલ કરી હતી એમ સાબિત થાય તોપણ તેથી માત્ર એટલું જ સાબિત થાય કે પંગંબર સાહેબ પણ ભૂલને પાત્ર માણસ હતા. પણ તેથી તે એક પેગંબર હતા અને ઘણી વાર તેમનામાં ખુદાનાં દર્શન થતાં હતાં એ વાત ખોટી નથી ઠરવાની. પોતાથી ભૂલ ન જ થાય એવો તેમણે કદી દાવો નથી કર્યા. ઊલટા ઘણી વાર તે પોતાના સાથીઓની સલાહ લેતા, અને એક વાર ઉમર સાહેબે તેમને કહ્યું કે આપને ખુદાની પાસેથી સીધી વહી ઊતરી આવે છે, આપને કોઈની સલાહ લેવાની જરૂર નથી, ત્યારે તેમણે એવો સચોટ જવાબ આપ્યાનું કહેવાય છે કે ‘જો આ વેળા મને ખુદા પાસેથી વહી આવી હોત તો તને શા સારું પૂછવા આવત ? ' હું કારણ વિના ગમે તે વસ્તુને ‘રૂપક' કરી છૂટું છું એવા તો ‘સત્યશોધક’નો આરોપ નહીં હોય એમ મને આશા છે. માત્ર મારી પાસેથી વધુ કઢાવવાને માટે જ એમણે આક્ષેપો કર્યા છે એમ હું માનું છું. ગમે તેમ હોય, હું તો તેમને અને બીજા સૌન ખાતરી આપવા માગું છું કે જ્યારે કોઈ પણ ઘટનાને હું ‘રૂપક’ તરીકે માનું છું ત્યારે તેને માટે મારી પાસે સબળ કારણો હોય છે અને અંતરંગ પ્રમાણો હોય છે. વળી કારણ વિના હું એક વસ્તુને ગપોષ્ટક અથવા પ્રક્ષિપ્ત તરીકે કાઢી નથી નાખતો. 'સત્યશોધક'ની જેમ હું પણ એક
| SR No. | 005972 |
| Book Title | Hindu Dharmanu Hard |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | M K Gandhi |
| Publisher | Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 10 MB |