________________
૧૩૪
હિંદુ ધર્મનું હાર્દ
આપની ધર્મબુદ્ધિ આડે આવતી નથી, કારણ સમાજ એ બોજો ઉપાડી લેશે એવી આપને શ્રદ્ધા છે ! આવી નિરુપયોગી, અરે, હાનિકારક શ્રમ અમારામાં ન હોય તો ઈશ્વરને ખાતર અમને માફ કરજો. હું ખરા અંતરથી માનું છું કે આપની આવી શ્રદ્ધા હિંદુસ્તાનના હિતને અતિશય નુકસાન પહોંચાડનારી છે. . બ્લેઝરના વકીલે શું કહ્યું છે તે જુઓ. એણે કહ્યું છે કે નિરુપયોગી છોકરીને સમાજ પર ભારરૂપ થતી અટકાવી એમાં છે. વર્લેઝરે યોગ્ય અને નીતિશુદ્ધ કામ કર્યું છે. સમાજ છોકરીની સંભાળ લેત કે નહીં એ સવાલ જ અસ્થાને છે. હું આપને એક પ્રશ્ન પૂછું: હજુ ઘણાં વરસ હિંદુસ્તાનની એકનિષ્ઠ સેવા કર્યા પછી જો આપ આંધળા, મુંગા ને બહેરા ઈત્યાદિ થઈ જાઓ, અથવા બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો સમાજને સારુ તદન નિરુપયોગી થઈ જાઓ, તોપણ આપ એમ ઈચ્છો ખરા કે આપમાં હજી જીવ ટકી રહ્યો છે એટલા સારુ અથવા આપે આટલી સરસ સેવા કરી એટલાની ખાતર સમાજ આપનું પોષણ કરે? અહિંસા વિશે આપના મગજમાં કેવા વિચિત્ર વિચારો ભરેલા છે એ હું જાણતો નથી, પણ મારો જવાબ ચોખો છે. ઘણાં વરસની સેવા પછી પણ હું સમાજને તદન નિરુપયોગી થઈ જાઉં તો હું સમાજને ભારરૂપ થાઉં તેના કરતાં મને મારી નાખવામાં આવે એ હું તો વધારે પસંદ કરું. કારણ હું માનું છું કે મને મારી નાખવામાં આવે તો હું સમાજને લાભકર્તા નીવડશ, કેમ કે એ રીતે જે રામાજને હું ચાહું છું તેના પરનો બોજો હું દૂર કરું છું. જે માણસો અને જાનવરે ઉપયોગી છે તે બધાની સંભાળ રાખવી એ સમાજનો ધર્મ છે એ વાત તદન જુદી છે. '' હું અવશ્ય માનું છું કે જૂરીએ ડૉ. બ્લેઝરને છોડી મૂકયા એ બરાબર છ્યું, છતાં કેવળ નૈતિક દષ્ટિથી જોઈએ તો ડૉ. બ્લેઝરે ખોટું કર્યું. આ પત્રલેખકે જે રિદ્ધિાંત રજૂ કર્યા છે એના કેવા કેવા અર્થ નીકળે અને એમાંથી કેવાં ભયંકર પરિણામ આવે એ વાત તે ઉપયોગિતાવાદના આવેશમાં ભૂલી જાય છે. એમના સિદ્ધાંત પ્રમાણે તો એમનાં પાતાના ધંધો જ બંધ થઈ જાય. એક નવાસવા ડૉક્ટરને લાગ્યું કે અમુક દર્દીન સાજો નહીં કરી શકાય, અને એ સમાજ ઉપર બાજ થઈ પડશે. આ જુવાન ડૉકટરે દર્દીને ક્લૉરોફૉર્મ આપીને રસ્વધામ પહોંચાડ્યો. પાછળથી આપણા આ મોટા ડૉક્ટરે જોયું કે પેલો દર્દી તો જરૂર સાજા થઈ શકે એવો હતો. હવે આ કિસાન વિશે આ ડૉકટર શું કહશે? કોઈ પણ દર્દીની સારવાર કરતાં રોગ સર્વથા અસાધ્ય જ છે એ માનવામાં નથી આવતું એવું કહેવાનું અભિમાન વૈદકશાસ્ત્ર નથી લતું? મારી વાત કરું તો, હું જ્યારે નિરુપયોગી અને ભારરૂપ ચીજ થઈ જાઉં ત્યારે