Page Text
________________
અશધ્ધ વ્યવહારી છે. સમ્યફદૃષ્ટિવંત થતાં વેંત ચોથા ગુણસ્થાનથી માંડીને બારમાં ગુણસ્થાન સુધી મિશ્ર નિશ્ચયાત્મક જીવ દ્રવ્ય મિશ્ર વ્યવહારી છે. અને કેવળજ્ઞાની શુધ્ધ નિશ્ચયાત્મક શુધ્ધ વ્યવહારી છે.
અહીયા અશુધ્ધ પરિણતિરૂપે પરિણમેલા અજ્ઞાની જીવને જે અશુધ્ધ પરિણતિ છે, તે તેનો વ્યવહાર છે, તે અશુધ્ધ વ્યવહાર છે. અને તે અશુધ્ધ પરિણતિરૂપે પરણિમેલ દ્રવ્ય તે અશુદ્ધ નિશ્ચયાત્મક દ્રવ્ય છે. આ અશુધ્ધ નિશ્ચયાત્મક દ્રષ્ણે સહકારથી આત્માને અશુધ્ધ કહ્યો પણ કર્મને લીધે આત્માને અશુદ્ધ કહ્યો એમ નથી.
સાધક જીવને શુધ્ધ અશુધ્ધરૂપ મિશ્ર પરિણતિ છે; તેવી મિશ્ર પરિણતિરૂપે તે દ્રવ્ય પોતે પરિણમ્યું છે તેથી તેને મિશ્ર નિશ્ચયાત્મક દ્રવ્ય અને તેની પરિણતિને મિશ્ર ધ્વહાર કહ્યો.
એ જ રીતે જેનો આત્મા કેવળજ્ઞાનાદિ પૂર્ણ શુધ્ધ પર્યાયરૂપે પરિણમી ગયો તે આત્મા શુધ્ધ નિશ્ચયાત્મક દ્રવ્ય છે, અને તેની શુધ્ધ પરિણતિ તે તેનો શુધ્ધ વ્યવહાર છે.
અહીંયા દ્રવ્યને નિશ્ચય કહ્યો છે. અને દ્રવ્યની પરિણતિને વ્યવહાર કહ્યો છે, તથા એ બન્નેને સહકારી કહ્યા. વસ્તુને કોઈ પરનો સહકાર નથી, પોતામાં ને પોતામાં જ દ્રવ્ય પર્યાયને એક બીજાનો સહકાર છે. અશુધ્ધ ઉપાદાન-અશુધ્ધપર્યાયરૂપ વ્યવહાર. મિશ્ર ઉપાદાન-મિશ્ર પર્યાયરૂપ વ્યવહાર. શુધ્ધ ઉપાદાન-શુધ્ધપર્યાયરૂપ વ્યવહાર છે.
અહીંયા સંસારી જીવની જ જાત છે. જ્યાં સુધી સંસાર અવસ્થા છે ત્યાં સુધી વ્યવહાર છે. સિધ્ધને વ્યવહારાતીત કહ્યા છે. સિધ્ધ ભગવાનને સ્વરૂપમય જ પર્યાય તો છે પણ સંસાર અપેક્ષાએ તે અનવસ્થિત કહ્યા છે. (૭) નિશ્ચય તો દ્રવ્યનું સ્વરૂપ અને વ્યવહાર સંસારાવસ્થિત ભાવ તેનું વિવરણ :
ત્રણ પ્રકારના સંસાર અવસ્થાવાળા જીવો કેવા હોય છે તેની વિશેષ સ્પષ્ટતા કરે છે.
મિથ્યાષ્ટિજીવ પોતાનું સ્વરૂપ જાણતો નથી તેથી પરસ્વરૂપને વિષે મગ્ન થઈને તેને પોતાનું કાર્ય માને છે; તે કાર્ય કરતો હોવાથી તેને અશુધ્ધ
| SR No. | 005965 |
| Book Title | Samyakdarshan ane Aatmshakti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mumukshu |
| Publisher | Rasikbhai Shah |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 132 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |