________________
૫૮
શ્રી સદ્ગ, પુરુષ, સંત-જ્ઞાની પુરુષોનું માહાસ્ય તે સાધનનો ઉપદેશ કરનારા એવા જ્ઞાની પુરુષનો સમાગમ કરવો, તેઓએ કહ્યા પ્રમાણે ઉપાસના-સાધનામાર્ગની આરાધના કરવી તે અને તેમની આજ્ઞાનું આરાધન યથાતથ્યપણે કરવું તે મુમુક્ષુને કર્તવ્યરૂપ છે. (૯૮) જીવને મહત્ પુણ્યના ઉદયથી જો સત્સમાગમનો અપૂર્વ લાભ રહ્યા કરે તો તે નિર્વિઘ્નપણે કૈવલ્ય પર્વતની ભૂમિકાએ પહોંચી જાય છે. સત્સમાગમના વિયોગમાં જીવે આત્મબળને વિશેષ જાગૃત રાખી સન્શાસ્ત્ર અને શુભેચ્છા સંપન્ન પુરુષોના સમાગમમાં રહેવું યોગ્ય છે. (પ.-૮૦૬/ પા.-૬૧૨)
જીવને સત્સમાગમનો અપૂર્વ લાભ મળ્યા કરતો હોય તો તે જીવના મહતુ પુણ્યરૂપ છે અને તેવો જીવ નિર્વિદનપણે કેવળજ્ઞાન સુધીની ભૂમિકાએ પહોંચી જાય છે. જો તેવો યોગ ન મળતો હોય તો પોતાના આત્મબળને વિશેષ વિશષપણે જાગૃત રાખી સન્શાસ્ત્રના સમાગમમાં કે શુભેચ્છા સંપન્ન પુરુષોના સમાગમમાં રહેવું યોગ્ય છે. (૯૯) જેની ભક્તિ નિષ્કામ છે એવા પુરુષોનો સત્સંગ કે દર્શન એ મહત્ પુણ્યરૂપ જાણવા યોગ્ય છે. (પ.-૮૦૯/પા.-૬૧૩) જે જીવોએ પરિષદ વેઠીને થોડા કાળ સુધી તે (જ્ઞાનીની) દૃષ્ટિનું આરાધન કર્યું છે, તે સર્વ દુઃખના ક્ષયરૂપ નિર્વાણને પામ્યા છે, તેના ઉપાયને પામ્યા છે. (પ.-૮૧૦/ પા.-૬૧૩) સપુરુષનો યોગ તથા સત્સમાગમ મળવો બહુ કઠણ છે, એમાં સંશય નથી. ગ્રીષ્મઋતુના તાપથી તપાયમાન થયેલા પ્રાણીને શીતળ વૃક્ષની છાયાની પેઠે મુમુક્ષુ જીવને સપુરુષનો યોગ તથા સત્સમાગમ ઉપકારી છે. સર્વ શાસ્ત્રોમાં તેવો યોગ મળવો દુર્લભ કહ્યો છે. (પ-૮૧૧/ પા.-૬૧૩)
નિષ્કામ ભક્તિવાન પુરુષોને સત્સંગ કે દર્શન મહાન પુણ્યરૂપ જાણવો. જેઓ જ્ઞાનીની દૃષ્ટિનું આરાધન થોડા સમય માટે યથાવત્ કરે છે તેઓ પોતે સર્વ પ્રકારના દુઃખનો નાશ કરી નિર્વાણને પામ્યા છે. અથવા તે માટેના ઉપાયને મેળવ્યો છે. પુરુષ કે તેમનો